آسانسور بدون چاله، که به آن آسانسور بدون چاهک و یا آسانسور پیتلس (PITLESS) نیز می‌گویند، نوعی آسانسور است که برای نصب و راه‌اندازی آن نیازی به حفر چاه در زیر کابین نیست. این نوع آسانسور برای ساختمان‌هایی که فضای کافی برای حفر چاهک آسانسور ندارند، مانند آپارتمان‌های کوچک یا خانه‌های دوبلکس، ایده‌آل است. در بسیاری از موارد امکان کندن چاه آسانسور وجود نخواد داشت. در این مواقع مشتریان به دنبال آسانسور بدون چاله یا آسانسور پیتلس (PITLESS) می‌باشند.
در ابتدا نگاهی به چاه آسانسور بیاندازیم:
چاله آسانسور چیست و چه نقشی ایفا می‌کند؟
هنگام نصب و راه‌اندازی آسانسور، سازنده باید یک چاه زیر پایین‌ترین ایستگاه آسانسور ایجاد کند تا اجزای آسانسور را در آن جای دهد. این چاه با توجه به نقشه‌ی ساختمان، ابعاد مشخص شده و متفاوتی می‌تواند داشته باشد. در ادامه باید توجه داشت که چاله‌ی آسانسور با چاه آسانسور دو جزء کاملا مجزا و متفاوت هستند.
تفاوت چاه و چاله آسانسور
چاه آسانسور مانند یک تونل عمودی پایین‌ترین سطح ساختمان را به بالاترین سطح یعنی سطح بام و یا موتورخانه متصل می‌کند و کابین و ریل‌ها و وزنه‌ی تعادل آسانسور در امتداد آن به صورت عمودی و بدون هیچ‌گونه انحنایی به حرکت در می‌آید.
چاه آسانسور هم مانند چاله‌ی آسانسور با توجه به نقشه‌ی ساختمان و نوع آسانسور طول و عرض و ارتفاع متفاوتی به خود می‌گیرد. لازم به ذکر است برای تعیین ابعاد چاه آسانسور باید در نظر داشت که از هر طرف حدود 20 تا ۴۰ سانتی‌متر از ابعاد کابین بیشتر می‌باشد. که این مقدار کاملا به طراحی، ظرفیت و سرعت آسانسور بستگی خواهد داشت.
ولی چاله و یا چاهک آسانسور بخشی از چاه آسانسور است که در امتداد و پایین‌ترین بخش چاه قرار دارد (از کف پایین ترین ایستگاه آسانسور تا کف چاه آسانسور).
چاله آسانسور یکی از مهم‌ترین فضاهایی است که در طراحی آسانسور نقش بازی می‌کند.
مهم‌ترین وظایف چاله آسانسور عبارت است از:
- قرار گرفتن یک سری از تجهیزات مانند: ضربه‌گیرهای کف چاه، فلکه پایین گاورنر، میکروسوییچ‌های توقف اضطراری، قرارگرفتن پایه جک (در آسانسورهای هیدورلیک)، قرارگرفتن سکوی زیر کابین و قاب وزنه (در آسانسورهای کششی) و … همچنین یوک پایینی کابین که عمده وظیفه نگه داشتن کابین را به عهده دارد هنگامی که کابین در پایین‌ترین طبقه توقف می‌نماید، درون چاله قرار می‌گیرد.
- ایجاد فضایی امن تحت عنوان جان پناه که در مواقع ضروری تکنسین سرویس و نگهداری آسانسور و یا تعمیر کار آسانسور بتواند در صورت عملکرد اشتباه آسانسور خود را در آن محفوظ نماید. می‌توان مهم‌ترین نقش چاله آسانسور را همان حفاظت از جان تکنسین یا تعمیر کار آسانسور دانست.
برای این امر ضوابطی برای چاله آسانسور تعریف گردیده است که شرح آن در این مقاله نمی‌گنجد ولی به صورت گذرا به آن اشاره می‌کنیم.
ضوابط ۴ گانه چاله آسانسور چاهک یا PIT
- تماما همسطح (تراز) باشد. به غیر از محل‌هایی که پایه‌های ریل و ضربه‌گیرها و وسایل تخلیه آب قرار دارد.
- در مقابل نفوذ آب مقاوم باشد.
- هنگامی که کابین روی ضربه‌گیر می‌نشیند و ضربه‌گیر را کاملا فشرده می‌کند؛ همچنان یک مکعب به ابعاد 50*۶۰*۱۰۰ سانتی‌متر باید زیر کابین جا گردد.
- هنگامی که کابین روی ضربه‌گیر می‌نشیند و ضربه‌گیر را کاملا فشرده می‌کند؛ فاصله پایین‌ترین تجهیزات کابین تا کف چاهک حداقل 50 سانتی‌متر باشد.
این مقدار می‌تواند به 10 سانتی‌متر در رابطه با سینی زیر کابین و همچنین کفشک و پاراشوت (سیستم ترمز اضطراری آسانسور) با این شرط که نهایتا 15 سانتی‌متر از ریل‌ها فاصله داشته باشند، تقلیل یابد.
خب در پاسخ به این سوال که حداقل ارتفاع چاهک آسانسور (چاله آسانسور یا پیت آسانسور حتی در آسانسور بدون چاله) باید چقدر باشد باید بگوییم:
اگر این سوال را از اکثر تکنسین‌های آسانسور بپرسیم احتمالا پاسخ‌شان عددی در حدود ۱۴۰ تا ۱۶۰ سانتی‌متر خواهد بود.
این در حالی است که جواب به این سوال کاملا به ساختمان و شرایط پروژه‌ی شما بستگی خواهد داشت و باید آسانسور و فضاهای درون چاهک طراحی گردد تا به میزان درست رسید.
به طور مثال در یکی از پروژه‌های این شرکت که مربوط به یک کارخانه داروسازی بین المللی می‌باشد، آسانسور و تجهیزات به صورتی طراحی گردیده‌اند که کل ارتفاع چاهک ۱۱۵ سانتی‌متر می‌باشد. می‌توان گفت این کمترین میزان چاهک در یک آسانسور استاندارد است و کمتر از این امکان نخواهد داشت.
پس در نتیجه آسانسور بدون چاله یا بدون چاهک ویا پیتلس به آسانسوری گفته می‌شود که حداقل میزان چاله را داشته باشد.
البته اعداد فوق در صورتی می‌باشند که شما بخواهید یک آسانسور استاندارد داشته باشید و در انتهای کار تاییدیه استاندارد آسانسور بگیرید.
ولی اگر نیاز به استاندارد نداشته باشید و بتوانید امنیت سرویس کار را نیز از طرق دیگر و اطلاع‌رسانی در رابطه با اینکه آسانسور پیتلس اجرا شده، تامین نمایید می‌توان این عدد را حتی تا 18 سانتی‌متر (که در یکی از پروژه‌های شرکت افلاک مهر اجرا شده است) نیز کاهش داد.
در پاسخ به این سوال که حداقل ارتفاع چاهک در حالت هیدرولیک و یا کششی فرقی دارد یا خیر باید اشاره کنیم:
همانطور که در بالا گفتیم در آسانسور استاندارد بایستی شرایط ۴ گانه چاهک تامین گردد که جایی از شرایط اسمی از آسانسور هیدرولیک و یا کششی آورده نشده است و جهت تامین این شرایط تفاوتی در نوع آسانسور وجود ندارد.
اگر هم آسانسور استاندارد نخواهیم از نظر طراحی و اجرایی تفاوتی در نوع آسانسور وجود نخواهد داشت.
بنابراین به طور کلی نوع آسانسور از منظر کششی یا هیدرولیک تفاوتی در ارتفاع چاهک به وجود نمی‌آورد.
پس چرا زمانی که از آسانسور بدون چاهک صحبت می‌کنیم معمولا فکر ما به سمت آسانسور های هیدرولیک می‌رود؟
این موضوع از آن‌جا سرچشمه می‌گیرد که آسانسورهای هیدرولیک در ساختمان‌هایی که پروانه ساخت آن‌ها مربوط به قبل از سال ۱۴۰۰ می‌باشد نیازی به اخذ استاندارد نداشته‌اند. لذا در طراحی و ساخت این آسانسورها موارد ایمنی و استاندارد رعایت نمی‌شده است از جمله همین ارتفاع چاهک، که باعث شده اشتباها فکر کنیم آسانسورهای هیدرولیک نیاز به چاهک ندارند.
نکته دیگری که جا دارد به آن اشاره نماییم این است که چاهک آسانسور با چاله‌ای که در آسانسورهای هیدرولیک جک مستقیم از زیر برای جا کردن جک حفر می‌گردد فرق دارد. آن چاله به طول جک است که جک درون آن حبس می‌گردد و معمولا پس از نصب جک روی آن بسته می‌شود.
در نهایت باید بگوییم آسانسوری به نام آسانسور PITLESS یا بدون چاهک وجود خارجی ندارد. فقط می‌توان میزان نرمال آن را که در حدود 150 سانتی متر است در آسانسورهای استاندارد تا ۱۱۵ سانتی متر و در آسانسورهای فاقد استاندارد تا ۱۸ سانتی متر کاهش داد.
انواع آسانسور بدون چاله
آسانسورهای بدون چاله با مکانیزم‌های متنوعی کار میکنند که انتخاب آن‌ها به نیاز و فضای شما بستگی دارد:
آسانسورهای هیدرولیک بدون چاله
آسانسور هیدرولیک بدون چاله با یک جک هیدرولیک کار میکنند که کابین را بالا و پایین می‌برد. جک در کنار یا پایین چاه آسانسور قرار می‌گیرد. حرکت نرم و بی‌صدا، نیاز کم به فضای چاه و قابلیت اطمینان بالا از مزایای آن‌هاست. البته، مصرف انرژی در حرکت رو به بالا کمی بیشتر است و به فضایی برای واحد قدرت هیدرولیک نیاز دارند. آسانسور هیدرولیک بدون چاله بیشتر برای خانه‌های مسکونی، ویلاها و ساختمان‌های کم‌طبقه مناسبند.
آسانسورهای کششی بدون چاله (MRL)
این آسانسورها از یک موتور کوچک و کارآمد (گیرلس) استفاده میکنند که مستقیماً در بالای چاه آسانسور قرار می‌گیرد. ویژگی اصلی آن‌ها عدم نیاز به موتورخانه جداگانه است. مصرف انرژی بسیار پایین، سرعت بالاتر و طراحی بسیار فشرده از مزایای بارز آن‌هاست. نصب و نگهداری‌شان کمی پیچیده‌تر از هیدرولیک است. این نوع برای ساختمان‌های مسکونی چند طبقه، آپارتمان‌ها و ساختمان‌های تجاری کوچک ایده‌آل هستند.
آسانسورهای پنوماتیک (VPT)
این آسانسورها با استفاده از فشار هوا کار میکنند؛ کابین درون یک لوله شفاف قرار گرفته و با ایجاد خلاء بالا می‌رود. طراحی بسیار زیبا و منحصربه‌فرد (پانورامیک)، نصب سریع و آسان و مصرف انرژی بسیار پایین در حرکت رو به پایین از مزایای آن‌هاست. با این حال، ظرفیت محدود (۱ تا ۳ نفر)، صدای پمپ هنگام کار و نیاز به فضای گرد برای نصب از معایب آن به شمار می‌رود. این آسانسورها در خانه‌های لوکس، ویلاها و فضاهای مدرن که به دنبال یک راه‌حل خاص و بصری هستند، کاربرد دارند.
آسانسور خانگی بدون چاله
آسانسور خانگی بدون چاله برای جابه‌جایی افراد در ساختمان‌های مسکونی طراحی شده است و نیاز به حفر چاهک سنتی ندارد. این نوع آسانسور معمولاً با سیستم هیدرولیک یا کششی کم‌صدا کار می‌کند و نصب آن سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر از آسانسورهای سنتی است. به دلیل حذف چاهک، فضای داخلی ساختمان حفظ شده و گزینه‌ای ایده‌آل برای بازسازی یا ساختمان‌های موجود محسوب می‌شود.
آسانسور شیشه‌ای بدون چاله
آسانسور شیشه‌ای بدون چاله ترکیبی از زیبایی و کارایی است و معمولاً در فضاهای تجاری، مراکز خرید و ساختمان‌های لوکس نصب می‌شود. حذف چاله باعث می‌شود طراحی داخلی و نمای ساختمان بدون تغییر عمده حفظ شود. علاوه بر جذابیت بصری، این آسانسورها با سیستم‌های هیدرولیک یا کششی کم‌صدا کار میکنند و امنیت کاربران توسط سنسورها و سیستم‌های ایمنی پیشرفته تضمین می‌شود.
ابعاد آسانسور بدون چاله
آسانسورهای بدون نیاز به چاله به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نیازی به حفر چاهک سنتی ندارند و می‌توان آن‌ها را در ساختمان‌های موجود یا فضاهای محدود نصب کرد. به‌طور کلی، ابعاد کابین این آسانسورها کوچک‌تر از آسانسورهای سنتی است تا فضای داخلی ساختمان حفظ شود. معمولاً عرض کابین بین ۸۰ تا ۱۴۰ سانتی‌متر و طول آن بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر متغیر است، در حالی که ارتفاع اورهد حدود ۲.۵ تا ۳.۵ متر است. ظرفیت حمل بار آسانسورهای بدون چاله معمولاً بین ۲۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم است که بسته به نوع کاربرد (خانگی، هیدرولیک یا شیشه‌ای) تغییر می‌کند.
این طراحی باعث می‌شود آسانسور بدون چاله گزینه‌ای ایده‌آل برای بازسازی ساختمان‌های موجود، فضاهای محدود و محیط‌های لوکس یا تجاری باشد و نصب آن نسبت به آسانسورهای سنتی سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر انجام شود.
« حتمت بخوانید: ابعاد کابین آسانسور »
| نوع آسانسور بدون نیاز به چاله | عرض کابین (سانتی‌متر) | طول کابین (سانتی‌متر) | ارتفاع اورهد (متر) | ظرفیت بار (کیلوگرم) |
| آسانسور خانگی بدون چاله | ۸۰ – ۱۲۰ | ۱۰۰ – ۱۴۰ | ۲.۵ – ۳ | ۲۰۰ – ۴۰۰ |
| آسانسور هیدرولیک بدون چاله | ۱۰۰ – ۱۲۰ | ۱۵۰ – ۲۰۰ | ۳ – ۳.۵ | ۴۰۰ – ۶۰۰ |
| آسانسور شیشه‌ای بدون چاله | ۱۲۰ – ۱۴۰ | ۱۵۰ – ۲۰۰ | ۳ – ۳.۵ | ۴۰۰ – ۶۰۰ |
قیمت آسانسور بدون چاله
قیمت آسانسور بدون چاله به طور کلی متغیر است و به عوامل متعددی بستگی دارد که در نهایت نرخ نهایی را تعیین میکنند. مهم‌ترین عامل مؤثر بر قیمت آسانسور بدون چاله، نوع تکنولوژی استفاده شده در آسانسور است؛ به عنوان مثال، آسانسورهای هیدرولیک بدون چاله معمولاً قیمت متفاوتی نسبت به مدل‌های کششی بدون موتورخانه (MRL) یا پنوماتیک دارند. معمولاً آسانسورهای پنوماتیک به دلیل طراحی خاص و زیبایی منحصر به فردشان در رده قیمت‌های بالاتری قرار می‌گیرند. علاوه بر این، ظرفیت آسانسور (تعداد نفرات)، تعداد توقف‌ها یا همان تعداد طبقاتی که آسانسور سرویس می‌دهد، برند قطعات اصلی (مانند موتور، تابلو فرمان، درب و کابین – که می‌تواند ایرانی، چینی، ایتالیایی یا آلمانی باشد)، جنس و طراحی کابین (MDF، استیل، شیشه‌ای و …)، و همچنین پیچیدگی نصب و شرایط خاص ساختمان (مثلاً نیاز به تقویت سازه) همگی در تعیین قیمت نقش دارند. در حالی که ممکن است هزینه اولیه برخی مدل‌های پیشرفته آسانسور بدون چاله کمی بالاتر از آسانسورهای سنتی باشد، اما اغلب با حذف هزینه‌های مربوط به حفاری چاله و ساخت موتورخانه مجزا، در مجموع می‌تواند به صرفه‌جویی کلی در هزینه‌های پروژه منجر شود. برای دریافت قیمت دقیق و به‌روز آسانسور بدون چاله، بهترین راهکار تماس با شرکت‌های معتبر و متخصص در زمینه آسانسورهای بدون چاله و درخواست مشاوره و پیش‌فاکتور بر اساس نیازهای خاص پروژه شما است. در این راستا کارشناسان ما در شرکت افلاک مهر به عنوان بهترین شرکت آسانسور ،شما عزیزان را راهنمایی میکنند.
به صورت تقریبی، قیمت آسانسور خانگی یا هیدرولیک بدون چاله با ظرفیت ۲۰۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم و دو توقف، قیمت آن از حدود ۳۵۰ میلیون تومان شروع می‌شود. آسانسور شیشه‌ای بدون چاله، به دلیل طراحی خاص و استفاده از متریال باکیفیت، قیمت بالاتری داشته و معمولاً از ۵۰۰ میلیون تومان شروع می‌شود. این ارقام بسته به تعداد طبقات، تجهیزات اضافی مانند درب اتوماتیک، سیستم‌های ایمنی پیشرفته و برند تولیدکننده می‌تواند تغییر کند.
| نوع آسانسور | ظرفیت بار | تعداد توقف | قیمت تقریبی آسانسور بدون چاله (تومان) |
| آسانسور هیدرولیک بدون چاله | ۳۰۰ کیلوگرم | ۲ توقف | از ۳۵۰ میلیون تومان |
| آسانسور کششی بدون چاله | ۴۰۰ کیلوگرم | ۲ توقف | از ۴۲۰ میلیون تومان |
| آسانسور شیشه‌ای بدون چاله | ۴۰۰ کیلوگرم | ۲ توقف | از ۵۰۰ میلیون تومان |
