تهاتر چیست؟

تهاتر یا معامله پایاپای به معنی معامله کالا با کالا است. معاملات تهاتر از زمانی شروع شد که افراد تخصصی شدن کارها را پذیرفتند. یکی دامدار خوبی بود و دیگری یک کشاورز خوب. قرار شد که کشاورز در قبال دریافت گوشت از دامدار، به او برنج بدهد. در این صورت هر دو می‌توانستند غذایی حاوی گوشت و برنج میل کنند

معامله پایاپای، مبادله کالا یا خدمات در ازای سایر کالاها یا خدمات است. به عبارت دیگر، هر معامله‌ای که در آن دو کالا مستقیما با همدیگر مبادله شوند، یک معامله پایاپای یا تهاتر است. در تهاتر هیچ ابزار معامله‌ای مثل چک یا پول مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

تهاتر برای مجموعه هایی که خدمات و مبادله کالا به کالا را به استفاده از پول ترجیح می‌دهند، روشی مناسب است. همچنین کسانی که فاقد ارز مبادله‌ای هستند، می توانند از طریق تهاتر خدمات و کالا مورد نیاز خود را تهیه کنند.

با رواج پول، به مرور تمایل به استفاده از تهاتر کمتر شد؛ اما امروزه همچنان دلایل متعددی برای انجام معاملات تهاتری وجود دارد.

چرا معامله تهاتر همچنان استفاده می‌شود؟

کاهش نقدینگی، تحریم‌ها، تلاش برای برطرف کردن نیاز به جای کسب سود و فرار مالیاتی از جمله دلایل روی آوردن مردم، سازمان‌ها و کشورها به معاملات تهاتری هستند.

در شرایط تحریم که امکان تبادل مالی میان کشورها وجود ندارد، تهاتر یک راه انجام معامله بدون جابه جایی پول است. یا در شرایطی که استفاده از نقدینگی دشوار باشد، معاملات تهاتری بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

معاملات تهاتری در صنعت ساختمان:

با اینکه امروزه تهاتر در صنایع مختلف رایج است؛ اما یکی از پرطرفدارترین بازارها، تهاتر در صنعت ساخت و ساز است. هدف اصلی معاملات تهاتری در صنعت ساختمان، معمولا جبران کمبود نقدینگی است.

تهاتر در ساخت و ساز باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ کرد پول نقد شده و از طرف دیگر باعث افزایش فروش واحدهای پروژه می‌گردد. به همین علت مالکان و انبوه سازان ساختمان برای فروش واحدهای خود از طریق معاملات تهاتری و معاوضه واحدها با زمین، ملک، ماشین و… یا از طریق معاوضه مصالح ساختمانی با واحد ساخته شده، امکان ساخت و ساز جدید را برای خود فراهم می‌نمایند.

معاملات تهاتری در صنعت ساختمان دارای چند نوع است که به آن خواهیم پرداخت :

تهاتر ملک با ملک:

اگر دو ملک با هم مبادله شوند، در این نوع معامله، معاوضه گفته می‌شود. به این نوع از معاملات تهاتر، پیمانکاران زمین یا ساختمان کلنگی را از صاحب ملک تحویل گرفته و پس از اتمام ساخت و ساز، در برابر بدهی به وجود آمده، یک یا چند واحد از ساختمان احداث شده را به طرف معامله واگذار می‌کنند.

 تهاتر مصالح ساختمانی:

هر ساخت و سازی نیازمند مصالح و مواد اولیه است. با توجه به قیمت بالای مصالح ساختمان، این نوع معامله تهاتری بسیار رایج بوده و از طرف پیمانکاران مورد استقبال زیادی قرار گرفته است. تهاتر مصالح ساختمانی به این صورت است که پیمانکار در برابر دریافت مصالح ساختمانی، یک یا چند واحد مسکونی را به طرف معامله واگذار می‌کند. در این معامله تهاتری، نرخ واحد مسکونی به وسیله کارشناسان قیمت‌گذاری می‌شود و بر اساس آن مبلغ، از تولیدکنندگان یا عرضه‌کنندگان مصالح ساختمانی اقدام به دریافت مصالح می‌گردد.

مزایا و معایب تهاتر:

مزایای تهاتر

• معاملات پایاپای بین شرکت‌های بزرگ یا کشورها امکان می‌دهد تا قوانین حقوقی پیچیده برای معاملات بین‌المللی یا تحریم‌های اقتصادی را دور بزنند.
• معامله تهاتری راهی برای کاهش نقدینگی است. به همین معاملات تهاتری افزایش می‌یابد.
• عدم وجود شخص ثالث در معامله تهاتری یکی از مزایای آن است که باعث می‌شود تمام توافق بین دو طرف معامله صورت گرفته و از مشکلات ناشی از حضور واسطه مبرا است.

مزایای معاملات تهاتری در صنعت ساختمان

تهاتر معمولا برای سازنده و تولیدکننده در صنعت ساخت و ساز مناسب است و به همین دلیل است که تهاتر در صنعت ساختمان بیش از سایر صنایع رونق دارد. در ادامه به برخی از مزایای تهاتر مصالح ساختمانی اشاره می‌کنیم.

• تهاتر مصالح ساختمانی معمولا برای هر دو طرف معامله سودآور است.
• فروش واحدهای ساختمانی یا فروش انبوه مصالح و تجهیزات ساختمانی همچون آسانسور در تهاتر با سهولت بیشتری همراه است.
• موجب رونق کسب و کار هر دو طرف پیمانکار و تولیدکننده شده و سود مناسبی را عاید آنها می‌سازد.
• نیاز به سرمایه نقدی و سرمایه‌گذاری پولی را رفع می‌کند.
• روشی مناسب برای رونق بخشیدن به صنعت ساخت و ساز است.
• ضمانت معامله در این روش بسیار بالا است.
• با توجه به امکان‌پذیر بودن این نوع معامله در هر مرحله از ساخت و ساز، برای سازنده بسیار مفید است.

معایب و مشکلات تهاتر

با وجود مزایایی که اشاره کردیم، معاملات تهاتری از برخی معایب و چالش‌ها از قبیل موارد است:

• سختی تعیین ارزش واقعی کالا و خدمات: درتهاتر، تعیین برابری دقیق ارزش دو یا چند کالا کار دشواری است. در مورد خدمات این دشواری حتی بیشتر از کالا است.
• تهاتر با ارزش کمتر از نرخ واقعی: با توجه به اینکه تهاتر معمولا به دلیل نیاز ضروری یکی از طرف‌های معامله صورت می‌گیرد، ممکن است فرد مجبور شود کالای خود را با نرخ کمتری از ارزش واقعی عرضه کند.
• عدم ثبات ارزش کالا و خدمات در طول زمان: ارزش برخی کالاها به مرور زمان تغییر می‌کند، که ممکن است عدم توجه به آن مشکلاتی را ایجاد کند.
• معاملات تهاتری در برخی موارد بستری برای فرار از پرداخت مالیات و اعمال غیر قانونی فراهم می‌کند.