آهن کشی آسانسور و مراحل آن: در جریان نصب آسانسور در ایران معمولا اولین مرحله آهن کشی نامیده میشود. این مرحله درواقع پیشنیاز مرحله نصب ریل،دربها و … است . بدین صورت که غالبا ستونهایی با مقطع نبشی در چهار گوشه چاه از پایینترین تا بالاترین نقطه چاه امتداد میابد.سپس کلافهایی با مقطع ناودانی 2 سری به ازای هر طبقه دور تا دور چاه پیچیده میشود.
حال تکیه گاه لازم جهت نصب دربها و ریلها بوجود آمده است . همچنین به جهت بارگذاری موتور و سایر تجهیزات نیز در انتهای چاه یک کلاف با مقطع تیر آهن پیچیده میشود که بعدها هنگام نصب موتور و کابین داخل همین تیرآهن دال بتونی اجرا میگردد.
آهنکشی با توجه به مطلوبات پروژه و شرایط آن به طرق مختلفی انجام میشود . در سایر کشورها و برخی پروژه های اخیر در کشور خودمان با توجه به اینکه دور تا دور چاه معمولا دیوار برشی وجود دارد نیازی به انجام آهنکشی نمیباشد به این صورت که ریلها و دربها به وسیله براکت و بلت مستقیما به دیواره چاه که دیوار برشی است و قابلیت بارگزاری دارد ، اتصال پیدا کرده و در جای مورد نظر فیکس میشوند.
با این حال با توجه به محدودیتهای پروژه این امکان وجود خواهد داشت که ترکیبی از روش استفاده از بلت و یا اجرای ستونهای فلزی جداگانه استفاده نمود . شرکت افلاک مهر در اولین مرحله از شروع روند اجرایی ، پس از نقشه برداری کامل و شاقول ریزی ، نقشه های اجرایی آهنکشی را مطابق مطلوبات پروژه طراحی نموده و پس از بررسی کامل در صورتی که تمامی عوامل موثر به نحو مطلوب پاسخ داده شده باشند شروع به اجرای آهنکشی مینماید.
در ادامه چند نمونه از مدلهای مختلف آهن کشی آسانسور را بررسی مینماییم.
انواع نقشه آهن کشی آسانسور
نقشه شماره 1:
در این نقشه متداول ترین نوع آهنکشی را ملاحظه مینماییم. در چهار گوشه چاه ، 4 عدد نبشی از پایینترین تا بالاترین نقطه چاه امتداد یافته است . کلافهای ناودانی نیز در هر طبقه یکی در کف طبقه و دیگری در ارتفاع وسط طبقه در سه طرف چاه چرخیده است (در وجهی که درب نصب میشود کلاف نصب نمیشود). ستونها در هر طبقه به وسیله یک ناودانی یا قوطی یا پلیت به سازه اصلی ساختمان متصل شده و هر نبشی به وسیله یک یا دو پلیت به نبشی دیگر وصل شده است.
در انتهای بالایی چاه نیز یک کلاف تیرآهن به جهت اجرای دال بتون اجرا میشود. سایز تیرآهن و نبشی ها و ناودانی ها با توجه به سرعت و ظرفیت آسانسور تعیین میشود . به طور مثال در این نقشه که برای یک آسانسور 16 نفره با سرعت 1.6 متر بر ثانیه بوده است از نبشی های L120*120*12 و ناودانی های UNP 120 و تیر آهن IPE200 استفاده شده است.
نقشه شماره 2:
در این نقشه آهن کشی آسانسور یکی دیگر از انواع متداول آهنکشی را ملاحظه مینماییم. این مدل از آهنکشی برای اجرای وزنه بغل طراحی و اجرامیشوند. در چهار گوشه چاه ، 4 عدد نبشی از پایینترین تا بالاترین نقطه چاه امتداد یافته است . کلافهای ناودانی نیز در هر طبقه یکی در کف طبقه و دیگری در ارتفاع وسط طبقه در سه طرف چاه چرخیده است (در وجهی که درب نصب میشود کلاف نصب نمیشود).
ستونها در هر طبقه به وسیله یک ناودانی یا قوطی یا پلیت به سازه اصلی ساختمان متصل شده و هر نبشی به وسیله یک یا دو پلیت به نبشی دیگر وصل شده است . در انتهای بالایی چاه نیز یه کلاف تیرآهن به جهت اجرای دال بتون اجرا میشود. آنچه با نقشه اول تمایز دارد اضافه شدن یک به اصطلاح یو (U) یا ال (L) با مقطع ناودانی به جهت ایجاد فضایی برای ریلهای وزنه و ریل کابین در اجرای وزنه بغل است. سایز تیرآهن و نبشی ها و ناودانی ها با توجه به سرعت و ظرفیت آسانسور تعیین میشود.
در این نقشه که برای یک آسانسور 13 نفره با سرعت 1 متر بر ثانیه بوده است نیز مانند نقشه قبلی از نبشی های L120*120*12 و ناودانی های UNP 120 و تیر آهن IPE200 استفاده شده است.
نقشه شماره 3:
این نقشه آهن کشی آسانسور مربوط به یک آسانسور هیدرولیک میباشد. در آسانسورهای هیدرولیک بار ناشی از کابین و ظرفیت قالبا به کف چاه وارد میشود . نتیجتا میتوان ستونها را سبک تر تهیه کرد و نیازی به کلاف تیر آهن جهت دال بتونی بالای چاه نیز نمیباشد.در چهار گوشه چاه ، 4 عدد نبشی از پایینترین تا بالاترین نقطه چاه امتداد یافته است.
کلافهای ناودانی نیز در هر طبقه یکی در کف طبقه و دیگری در ارتفاع وسط طبقه در سه طرف چاه چرخیده است (در وجهی که درب نصب میشود کلاف نصب نمیشود) .نکته قابل توجه اینکه در این نقشه چون ریلها فقط در یکی از وجوه چاه نصب میشوند کلافهای ناودانی در آن وجه با فاصله کمتر و در وجوه دیگر با فاصله بیشتر و حتی در برخی مواقع حذف میشوند.
سایز نبشی ها و ناودانی ها با توجه به سرعت و ظرفیت آسانسور تعیین میشود . به طور مثال در این نقشه که برای یک آسانسور هیدرولیک 11 نفره با سرعت 0.63 متر بر ثانیه بوده است از نبشی های L100*100*10 و ناودانی های UNP 120 و UNP 80 استفاده شده است.
نقشه شماره 4:
این نقشه آهن کشی آسانسور مربوط به یک آسانسور با دو درب کابین روبروی هم (یا به اصطلاح آسانسور تونلی) میباشد. در چهار گوشه چاه ، 4 عدد ناودانی از پایینترین تا بالاترین نقطه چاه امتداد یافته است . کلافهای ناودانی نیز در هر طبقه یکی در کف طبقه و دیگری در ارتفاع وسط طبقه در دو طرف چاه چرخیده است (در وجوهی که درب نصب میشود کلاف نصب نمیشود).
ستونها در هر طبقه به وسیله یک ناودانی یا قوطی یا پلیت به سازه اصلی ساختمان متصل شده و هر ناودانی به وسیله یک پلیت به ناودانی دیگر وصل شده است . در انتهای بالایی چاه نیز یه کلاف تیرآهن به جهت اجرای دال بتون اجرا میشود. آنچه با نقشه های دیگرتمایز دارد اجرای ستونها با ناودانی میباشد.
به طور کلی نبشی از ناودانی به عنوان ستون کاربرد بسیار بیشتر و بهتری دارد ولی در این نقشه با توجه به مطلوبات پروژه برای بزرگتر شدن عمق کابین ، ستونها از ناودانی کار شده اند تا دربها از چاه بیرون آمده و عمق بیشتری را در اختیار کابین قرار دهد. این نقشه برای یک آسانسور 13 نفره با سرعت 1.6 متر بر ثانیه با ناودانی های UNP 140به عنوان ستون و ناودانی های UNP 120 به عنوان کلافها و تیر آهن IPE200 طراحی شده است.
نقشه شماره 5:
این نقشه مربوط به یک آسانسوردوبلکس بدون موتورخانه (MRL) میباشد.با توجه به اینکه در وسطه چاه یک تیر در سازه اصلی فاصله ای بین آسانسورها بوجود آورده است و همچنین دیواره پشتی و سمت چپ چاه دیوار برشی اجرا شده است،ملاحظه میکنیم که برخی از ستونها حذف شده و به وسیله رول بلت براکتهایی به دیوار برشی متصل شده تا نشیمنگاه لازم جهت نصب براکتهای ریلها و دربها تامین شود . این نقشه برای 2 آسانسور با ظرفیت 16 نفر و سرعت 1.6 متربر ثانیه طراحی گردیده است.
نقشه شماره 6:
این نقشه آهن کشی آسانسور مربوط به یک آسانسور باربر با ظرفیت 1400KG و سرعت 0.8 متر بر ثانیه با روش اجرای 4:1 طراحی شده است که نمونه اجرا شده توسط شرکت افلاک مهر در شهرک صنعتی عباس آباد میباشد .با توجه به اینکه آسانسور در فضایی باز نصب شده است و ستونهای پشتی هیچگونه اتصالی به سازه ساختمان ندارند ، ستونها با مقطع قوطی طراحی شده و علاوه بر کلافهایی که به جهت نصب ریل و درب نیاز است ، یکسری ناودانی در نقش بادبند نیز نصب گردیده است.
نقشه شماره 7:
این نقشه مربوط به یک آسانسورباربر با چاه معلق میباشد.مطلوبات اصلی در این آسانسور بزرگتر شدن هرچه بیشتر کابین ، بزرگتر شدن هر چه بیشتر دربها و همینطور نا متقارن بودن چاه بوده است به صورتی که مشاهده میشود ضلع پشتی چاه دیوار برشی و یک ستون نیز به داخل چاه کشیده شده است.
همانطور که ملاحظه میکنیم برخی از کلافها حذف شده و به وسیله رول بلت براکتهایی به دیوار برشی متصل شده تا نشیمنگاه لازم جهت نصب براکتهای ریلها و دربها تامین شود . این نقشه برای آسانسور با ظرفیت 28 نفر و سرعت 2 متربر ثانیه طراحی گردیده است.
نقشه شماره 8:
مطلوبات اصلی در این آسانسور نیز بزرگتر شدن هرچه بیشتر کابین ، بزرگتر شدن هر چه بیشتر دربها و همینطور مجددا نا متقارن بودن چاه بوده است به صورتی که مشاهده میشود ضلع پشتی چاه تا ارتفاعی دیوار برشی و دو ستون در جلو و پشت چاه محدودیتهایی را ایجاد کرده است. همچنین یک فضای داکت به ابعاد 130 در 30 سانتیمتر به جهت عبور تاسیسات در اختیار ساختمان قرارداده شده است.
همانطور که ملاحظه میکنیم برخی از ستونها و کلافها حذف شده و به وسیله رول بلت براکتهایی به دیوار برشی و ستونها متصل شده تا نشیمنگاه لازم جهت نصب براکتهای ریلها و دربها تامین شود. همچنین نبشی هایی که اجرا شده است برعکس حالتهای معمول نصب شده تا درب آسانسور حتی الامکان بزرگتر طراحی شود. این نقشه برای آسانسور با ظرفیت 21 نفر و سرعت 1.6 متربر ثانیه طراحی گردیده است.
نقشه شماره 9:
مجددا 2 آسانسور به صورت دوبلکس داریم که مطلوبات اصلی در این آسانسورها نیز بزرگتر شدن هرچه بیشتر کابین ، بزرگتر شدن هر چه بیشتر دربها و همینطور مجددا نا متقارن بودن چاه بوده است به صورتی که مشاهده میشود ضلع پشتی چاه دارای دیوار برشی و یک ستون در پشت چاه محدودیتهایی را ایجاد کرده است.
همانطور که ملاحظه میکنیم ستونهای مشترک دو آسانسور با تیرآهن اجرا شده است که معمولا در آسانسورهای دوبلکس یا تریپلکس این طراحی انتخاب میشود. این نقشه برای آسانسور با ظرفیت 27 نفر و سرعت 1.6 متربر ثانیه طراحی گردیده است.
آنچه در بالا آورده شد، بررسی تعداد محدودی از پروژه ها با توجه به شرایط و محدودیتها و همچنین مطلوبات پروژه بود . همانطور که ملاحظه شد تنوع بسیار زیادی در این مرحله از اجرای آسانسور وجود دارد که در صورت طراحی درست ، گزینه های بسیار خوبی در اختیار معماری و مطلوبات پروژه قرار میدهد.
لازم به ذکر است با توجه به اینکه آهنکشی آسانسور توسط هیچ شخص نهاد یا سازمانی (اداره کل استاندارد – نظام مهندسی – مهندسین ناظر و … ) بررسی نمیشود ، نیاز است شرکت مجری آسانسور دانش و مهارت کافی برای انجام این کار را داشته باشد تا در زمان بهره برداری آسانسور ، این مرحله که بسیار حائز اهمیت نیز میباشد ، مشکلی به وجود نیاورد .