اگر در حال تصمیم گیری برای نصب آسانسور هستید، یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در این مسیر، تعیین ابعاد دقیق چاله آسانسور است. انتخاب صحیح ابعاد نه تنها بر کارایی و ایمنی آسانسور تأثیر مستقیم دارد، بلکه میتواند هزینه‌ها و زمان اجرا را نیز به شکل قابل توجهی تغییر دهد. در این مطلب از شرکت آسانسور افلاک مهر ، به بررسی تخصصی ابعاد چاله آسانسور برای ظرفیت‌های مختلف (۳ نفره، ۴ نفره، ۵ نفره، ۶ نفره و …) میپردازیم و راهنمایی‌های عملی برای انتخابی آگاهانه ارائه می‌دهیم.
ابعاد چاله آسانسور بر اساس ظرفیت کابین
انتخاب ابعاد چاله آسانسور تابعی از عوامل متعددی از جمله ظرفیت آسانسور (تعداد نفرات)، نوع درب (تلسکوپی، سانترال)، نوع موتور (گیربکس، گیرلس) و فضای موجود در ساختمان است. در ادامه به تفکیک ظرفیت، ابعاد استاندارد و نکات کلیدی هر یک را بررسی خواهیم کرد.
حداقل ابعاد چاله آسانسور
حداقل ابعاد چاله آسانسور (Pit) بستگی به نوع آسانسور (هیدرولیک یا کششی)، ظرفیت، تعداد توقف‌ها و همچنین استانداردهای ملی یا بین‌المللی دارد. طبق استاندارد EN 81 و استاندارد ملی ایران (ISIRI 6303)، نکات کلی به این صورت است:
🔹 حداقل ابعاد چاله آسانسور به شرح زیر است:
عمق چاله (Pit Depth):
- معمولاً ۱۴۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر برای آسانسورهای کششی با سرعت‌های معمولی (۱ تا ۱.۶ متر بر ثانیه).
- در آسانسورهای هیدرولیک میتواند کمتر باشد (حدود ۱۰۰ سانتی‌متر).
- اگر محدودیت معماری وجود داشته باشد، با نصب بافرهای ویژه یا سیستم‌های ایمنی خاص، می‌توان عمق را تا حدود ۵۰–۶۰ سانتی‌متر کاهش داد.
عرض و طول چاله:
عرض و طول دقیق چاله برابر با ابعاد کابین + وزنه تعادل + فواصل ایمنی استاندارد است.
به طور معمول، برای آسانسورهای مسافربر:
- حداقل عرض: ۱۶۰ سانتی‌متر
- حداقل عمق: ۱۵۰ سانتی‌متر
- اما این ابعاد برای آسانسورهای بزرگتر (مثلاً ۸ یا ۱۳ نفره) بیشتر می‌شود.
فضای ایمنی در چاله:
- باید یک فضای امن (Refuge Space) برای سرویس‌کار وجود داشته باشد.
- طبق استاندارد، در پایین‌ترین نقطه چاله باید محلی با ارتفاع حداقل ۵۰ سانتی‌متر یا جان‌پناه مناسب تعبیه شود.
ابعاد چاله آسانسور ۳ نفره
آسانسورهای ۳ نفره معمولاً برای ساختمان‌های کم‌واحد یا ویلاهایی با فضای محدود کاربرد دارند. این آسانسورها با وجود ابعاد کوچک، می‌توانند نیازهای اساسی جابجایی را برطرف کنند.
- ابعاد کابین: معمولاً ۱۰۰×۱۰۰ سانتی‌متر (عرض در عمق)
- ابعاد چاه: تقریباً ۱۶۰×۱۵۰ سانتی‌متر (عرض در عمق). این ابعاد برای درب‌های سانترال یا تلسکوپی تک لنگه مناسب است.
- ارتفاع چاهک (Pit): حداقل ۱۴۰ تا ۱۶۰ سانتی‌متر
- فضای بالاسری (Overhead): حداقل ۳۵۰ تا ۳۸۰ سانتی‌متر
- نکات مهم: در این ابعاد، استفاده بهینه از فضا از اهمیت بالایی برخوردار است. انتخاب درب‌های کم‌جا و موتورهای کوچک‌تر میتواند به مدیریت فضای چاه کمک کند.
« قیمت آسانسور »
ابعاد چاله آسانسور ۴ نفره
آسانسورهای ۴ نفره یکی از پرکاربردترین ظرفیت‌ها در ساختمان‌های مسکونی با تعداد واحد متوسط هستند. این آسانسورها تعادل خوبی بین فضای اشغالی و ظرفیت حمل مسافر ایجاد می‌کنند.
- ابعاد کابین: معمولاً ۱۱۰×۱۱۰ یا ۱۲۰×۱۰۰ سانتی‌متر (عرض در عمق)
- ابعاد چاه: تقریباً ۱۷۰×۱۶۰ یا ۱۸۰×۱۵۰ سانتی‌متر (عرض در عمق). این ابعاد برای درب‌های سانترال یا تلسکوپی مناسب هستند.
- ارتفاع چاهک (Pit): حداقل ۱۵۰ تا ۱۷۰ سانتی‌متر
- فضای بالاسری (Overhead): حداقل ۳۶۰ تا ۳۹۰ سانتی‌متر
- نکات مهم: در این ظرفیت، امکان استفاده از درب‌های سانترال دو لنگه نیز وجود دارد که میتواند به زیبایی و دسترسی آسان‌تر کمک کند.
ابعاد چاله آسانسور ۵ نفره
آسانسورهای ۵ نفره گزینه‌ای استاندارد و محبوب برای اکثر ساختمان‌های آپارتمانی هستند. این ظرفیت، فضای کافی برای جابجایی خانواده‌ها و حتی حمل وسایل متوسط را فراهم می‌کند.
- ابعاد کابین: معمولاً ۱۲۰×۱۲۰ یا ۱۳۰×۱۱۰ سانتی‌متر (عرض در عمق)
- ابعاد چاه: تقریباً ۱۸۰×۱۷۰ یا ۱۹۰×۱۶۰ سانتی‌متر (عرض در عمق)
- ارتفاع چاهک (Pit): حداقل ۱۶۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر
- فضای بالاسری (Overhead): حداقل ۳۸۰ تا ۴۰۰ سانتی‌متر
- نکات مهم: در آسانسورهای ۵ نفره، با توجه به ابعاد چاه، امکان انتخاب بین انواع درب‌های تلسکوپی و سانترال با عرض‌های استاندارد وجود دارد. این انعطاف‌پذیری، طراحی را ساده‌تر می‌کند.
ابعاد چاله آسانسور ۶ نفره
آسانسورهای ۶ نفره به خصوص در ساختمان‌های پرتردد و یا مجتمع‌های مسکونی که نیاز به جابجایی همزمان تعداد بیشتری از افراد دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این آسانسورها تجربه راحت‌تری را برای کاربران فراهم می‌کنند.
- ابعاد کابین: معمولاً ۱۳۰×۱۳۰ یا ۱۴۰×۱۲۰ سانتی‌متر (عرض در عمق)
- ابعاد چاه: تقریباً ۱۹۰×۱۸۰ یا ۲۰۰×۱۷۰ سانتی‌متر (عرض در عمق)
- ارتفاع چاهک (Pit): حداقل ۱۷۰ تا ۱۹۰ سانتی‌متر
- فضای بالاسری (Overhead): حداقل ۳۹۰ تا ۴۲۰ سانتی‌متر
- نکات مهم: برای آسانسورهای ۶ نفره، توصیه می‌شود به ارتفاع ورودی درب‌ها توجه ویژه‌ای شود تا حمل و نقل وسایل بزرگتر نیز به راحتی امکان‌پذیر باشد.
ابعاد چاله آسانسور ۷ نفره (۵۲۵ کیلوگرم)
این ظرفیت حد واسط بین آسانسورهای متوسط و پرتردد است و در برخی ساختمان‌های مسکونی یا اداری با تردد متوسط کاربرد دارد.
- ابعاد کابین: معمولاً ۱۳۰×۱۴۰ سانتی‌متر (عرض × عمق) یا ۱۲۰×۱۵۰ سانتی‌متر
- ابعاد چاه:
- عرض: 180 تا ۱۹۰ سانتی‌متر (برای درب تلسکوپی) یا ۲۰۰ تا ۲۱۰ سانتی‌متر (برای درب سانترال)
- عمق: 190 تا ۲۰۰ سانتی‌متر
- ارتفاع چاهک (Pit): 170 تا ۱۹۰ سانتی‌متر
- فضای بالاسری (Overhead): 400 تا ۴۳۰ سانتی‌متر
ابعاد چاله آسانسور ۸ نفره
آسانسورهای ۸ نفره و بالاتر معمولاً در ساختمان‌های تجاری، اداری، بیمارستان‌ها و یا مجتمع‌های مسکونی بسیار بزرگ کاربرد دارند. این آسانسورها با ظرفیت بالا، امکان جابجایی تعداد زیادی از افراد را در زمان کوتاه فراهم می‌کنند.
- ابعاد کابین: معمولاً ۱۴۰×۱۴۰ یا ۱۶۰×۱۲۰ سانتی‌متر (عرض در عمق)
- ابعاد چاه: تقریباً ۲۰۰×۱۹۰ یا ۲۲۰×۱۷۰ سانتی‌متر (عرض در عمق)
- ارتفاع چاهک (Pit): حداقل ۱۸۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر
- فضای بالاسری (Overhead): حداقل ۴۰۰ تا ۴۵۰ سانتی‌متر
- نکات مهم: در آسانسورهای ۸ نفره، علاوه بر ابعاد، به سرعت آسانسور و سیستم کنترل آن نیز توجه ویژه‌ای شود تا کارایی لازم را داشته باشد. همچنین، تهویه مناسب کابین به دلیل ظرفیت بالا اهمیت مضاعف پیدا می‌کند.
ابعاد چاله آسانسور ۹ نفره (۶۷۵ کیلوگرم)
آسانسور ۹ نفره برای ساختمان‌های با تردد نسبتاً بالا یا مجتمع‌های مسکونی بزرگ مناسب است.
- ابعاد کابین: معمولاً ۱۴۰×۱۵۰ سانتی‌متر (عرض × عمق)
- ابعاد چاه:
- عرض: 200 تا ۲۱۰ سانتی‌متر (برای درب تلسکوپی) یا ۲۲۰ تا ۲۳۰ سانتی‌متر (برای درب سانترال)
- عمق: 200 تا ۲۱۰ سانتی‌متر
- ارتفاع چاهک (Pit): 180 تا ۲۰۰ سانتی‌متر
- فضای بالاسری (Overhead): 410 تا ۴۴۰ سانتی‌متر
ابعاد چاله آسانسور ۱۰ نفره (۷۵۰ کیلوگرم)
این ظرفیت در ساختمان‌های تجاری، اداری کوچک، یا بیمارستان‌ها و مراکز درمانی که نیاز به جابجایی بیشتر افراد دارند، کاربرد دارد.
- ابعاد کابین: معمولاً ۱۵۰×۱۶۰ سانتی‌متر (عرض × عمق)
- ابعاد چاه:
- عرض: 210 تا ۲۲۰ سانتی‌متر (برای درب تلسکوپی) یا ۲۳۰ تا ۲۴۰ سانتی‌متر (برای درب سانترال)
- عمق: 210 تا ۲۲۰ سانتی‌متر
- ارتفاع چاهک (Pit): 190 تا ۲۱۰ سانتی‌متر
- فضای بالاسری (Overhead): 420 تا ۴۶۰ سانتی‌متر
ابعاد چاله آسانسور ۱۳ نفره (۱۰۰۰ کیلوگرم)
آسانسورهای ۱۳ نفره که با ظرفیت ۱۰۰۰ کیلوگرم شناخته می‌شوند، برای ساختمان‌های پرتردد مانند مراکز خرید، بیمارستان‌ها، و هتل‌ها ایده‌آل هستند. این آسانسورها معمولاً قابلیت حمل برانکارد را نیز دارند.
- ابعاد کابین: معمولاً ۱۴۰×۲۱۰ سانتی‌متر (عرض × عمق) یا ۱۱۰×۲۱۰ سانتی‌متر (برای برانکاردبر)
- ابعاد چاه:
- عرض: 180 تا ۲۰۰ سانتی‌متر (برای درب تلسکوپی) یا ۲۰۰ تا ۲۲۰ سانتی‌متر (برای درب سانترال)
- عمق: 240 تا ۲۶۰ سانتی‌متر
- ارتفاع چاهک (Pit): 200 تا ۲۳۰ سانتی‌متر
- فضای بالاسری (Overhead): 450 تا ۵۰۰ سانتی‌متر
ابعاد چاله آسانسور ۱۵ نفره (۱۱۲۵ کیلوگرم) و بالاتر
این آسانسورها برای ساختمان‌های بسیار پرتردد، مراکز تجاری بزرگ، فرودگاه‌ها، و مراکز درمانی بزرگ کاربرد دارند. ابعاد آنها به شدت وابسته به طراحی خاص و نیازهای پروژه است.
- ابعاد کابین: معمولاً ۱۶۰×۲۴۰ سانتی‌متر یا بزرگتر (ابعاد دقیق بر اساس نیاز و استاندارد)
- ابعاد چاه: به دلیل ظرفیت بالا و احتمال استفاده از درب‌های عریض‌تر و سیستم‌های پیچیده‌تر، ابعاد چاه به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
- عرض: از ۲۲۰ سانتی‌متر به بالا
- عمق: از ۲۶۰ سانتی‌متر به بالا
- ارتفاع چاهک (Pit): 220 تا ۲۵۰ سانتی‌متر یا بیشتر
- فضای بالاسری (Overhead): 480 تا ۵۵۰ سانتی‌متر یا بیشتر
ابعاد چاله آسانسور بر اساس کاربرد آن
آسانسور ها با توجه به نوع کاربرد آنها نیز نیازمند رعایت اصولی خاص در ابعاد چاله آسانسور و طراحی آن دارند که در ادامه به بررسی ابعاد آنها از منظر کاربردشان میپردازیم:
ابعاد چاله آسانسور تخت بر (بیمارستانی)
این آسانسورها برای حمل بیماران با تخت بیمارستانی طراحی شده‌اند و ابعاد بسیار بزرگی دارند.
- ظرفیت: معمولاً ۱۶۰۰ کیلوگرم (۲۱ نفره) یا بیشتر
- ابعاد کابین: حداقل ۱۴۰×۲۴۰ سانتی‌متر (عرض × عمق)
- ابعاد چاه:
- عرض: 240 سانتی‌متر (برای درب تلسکوپی) تا ۲۹۰ سانتی‌متر (برای درب سانترال)
- عمق: 300 تا ۳۳۰ سانتی‌متر
- ارتفاع چاهک (Pit): 190 تا ۲۵۰ سانتی‌متر (بسته به سرعت)
- فضای بالاسری (Overhead): 450 تا ۵۵۰ سانتی‌متر
ابعاد چاله آسانسور برانکاردبر (بیمارستانی/مراکز درمانی)
این آسانسورها برای حمل برانکارد و همراهان بیمار کاربرد دارند و از آسانسورهای تخت‌بر کوچکترند اما همچنان ابعاد خاص خود را دارند.
- ظرفیت: معمولاً ۱۰۰۰ کیلوگرم (۱۳ نفره)
- ابعاد کابین: حداقل ۱۱۰×۲۱۰ سانتی‌متر (عرض × عمق)
- ابعاد چاه:
- عرض: 180 تا ۲۰۰ سانتی‌متر
- عمق: 235 تا ۲۶۰ سانتی‌متر
- ارتفاع چاهک (Pit): 180 تا ۲۴۰ سانتی‌متر (بسته به سرعت)
- فضای بالاسری (Overhead): 420 تا ۵۲۰ سانتی‌متر
ابعاد چاله آسانسور خودروبر (Car Elevator)
این آسانسورها برای جابجایی خودرو بین طبقات پارکینگ یا نمایشگاه‌ها استفاده می‌شوند و ابعاد بسیار بزرگ و ظرفیت بالایی دارند.
- ظرفیت: از ۲۵۰۰ کیلوگرم تا ۷۰۰۰ کیلوگرم (بسته به نوع خودروها)
- ابعاد کابین: معمولاً ۲۲۰×۵۰۰ سانتی‌متر تا ۲۸۰×۶۰۰ سانتی‌متر (عرض × عمق)
- ابعاد چاه:
- عرض: (عرض کابین) + ۱۰۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر (برای ریل‌ها، سیستم تعادل و فضای سرویس)
- عمق: (عمق کابین) + ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر (برای وزنه تعادل و فضای سرویس)
- ارتفاع چاهک (Pit): از ۱۵۰ تا ۲۵۰ سانتی‌متر (بسته به سیستم هیدرولیک یا کششی)
فضای بالاسری (Overhead): از ۳۳۰ تا ۵۸۰ سانتی‌متر (بسته به سیستم هیدرولیک یا کششی)
نکات مهم در طراحی ابعاد چاله آسانسور
برای اطمینان از اینکه پروژه آسانسور شما به بهترین شکل ممکن پیش می‌رود، رعایت نکات زیر ضروری است:
- مشاوره با متخصص: قبل از هرگونه ساخت و ساز، حتماً با یک شرکت آسانسور معتبر مشورت کنید. شرکت آسانسور افلاک مهر در این زمینه میتواند شما عزیزان را راهنمایی کند.
- بررسی نقشه های معماری: ابعاد چاله آسانسور باید از ابتدا در نقشه‌های معماری ساختمان در نظر گرفته شود. هرگونه تغییر در آینده میتواند زمان‌بر و پرهزینه باشد.
- استاندارد های ملی و بین المللی: اطمینان حاصل کنید که ابعاد انتخابی شما با استانداردهای ملی (مانند استاندارد ۶۳۰۳ ایران) و بین‌المللی مطابقت دارد. این استانداردها برای ایمنی و عملکرد صحیح آسانسور حیاتی هستند.
- رعایت دقت در اجرا: ساخت چاه آسانسور باید با دقت بسیار بالا و تلرانس‌های مجاز انجام شود. هرگونه خطای اجرایی میتواند منجر به مشکلات در نصب و عملکرد آسانسور شود.
- فضا برای نگهداری و تعمیرات: در طراحی ابعاد چاه، فضایی برای دسترسی تکنیسین‌ها جهت نگهداری و تعمیرات آسانسور نیز در نظر گرفته شود. این فضا برای عملکرد روان و ایمن آسانسور در طولانی مدت ضروری است.
- ملاحظات ویژه برای افراد با نیازهای خاص: اگر آسانسور برای ساختمان‌های عمومی یا مراکزی با تردد افراد دارای ویلچر طراحی می‌شود، ابعاد کابین و چاه باید به گونه‌ای باشد که فضای کافی برای حرکت ویلچر و حتی همراه آن وجود داشته باشد. استانداردها معمولاً ابعاد بزرگتری را برای این نوع کاربری توصیه می‌کنند.
کلام آخر
انتخاب ابعاد صحیح چاله آسانسور یک تصمیم حیاتی است که نیازمند دقت، دانش فنی و مشاوره با متخصصین است. همانطور که بررسی شد، هر ظرفیت آسانسور (۳ نفره، ۴ نفره، ۵ نفره، ۶ نفره و ۸ نفره) دارای ابعاد استاندارد خاص خود است که رعایت آنها برای ایمنی، کارایی و طول عمر آسانسور ضروری است. با در نظر گرفتن نکات ارائه شده در این مقاله، از جمله ارتفاع چاهک، فضای بالاسری، و تأثیر نوع درب، می‌توانید انتخابی آگاهانه داشته باشید و از سرمایه‌گذاری خود در آسانسور، حداکثر بهره‌وری را ببرید. به یاد داشته باشید، یک آسانسور با ابعاد مناسب، نه تنها یک وسیله حمل و نقل است، بلکه عنصری کلیدی در افزایش ارزش و کارایی ساختمان شما محسوب می‌شود.
