واژه نامه آسانسور
| عکس | عنوان فارسی | عنوان انگلیسی | توضیح | |
|---|---|---|---|---|
 | آسانسور کششی | Traction Elevator | آسانسوری که در آن نیروی بالابرنده کابین توسط موتور کششی تامین و به واسطه اصطکاک میان فلکه کشش و سیم بکسل‌ها، به سیم بکسل‌ها و پس از آن به کابین وارد می‌شود. | #تعریف #کششی #سیستم |
 | آسانسور هیدرولیک | Hydraulic Elevator | آسانسوری که در آن نیروی بالابرنده کابین توسط نیروی هیدرولیک (مجموعه جک و پاوریونیت) تامین می‌شود. | #تعریف #هیدرولیک #سیستم |
 | تابلو فرمان آسانسور | Elevator Control Panel | مجموعه ای از بردها، کنتاکتورها، ترمینال‌ها و درایور موتور که معمولا در یک جعبه فلزی تجمیع می‌گردند. مجموعه تابلو فرمان در حقیقت مغز متفکر آسانسور است. | #تابلوفرمان #الکترونیک #نرم‌افزار #برق #راه‌اندازی |
 | تابلو سه فاز (تابلو برق) | Power Panel | در موتورخانه آسانسور یک تابلو مجزا وجود دارد که برق سه فاز ساختمان به داخل آن آمده و از آنجا به تابلو فرمان آسانسور سیم کشی می‌شود. | #برق #راه‌اندازی |
 | موتورخانه آسانسور | Elevator Machine Room | محلی است (در صورت وجود!) که موتور ، تابلو فرمان ، گاورنر ، تابلو برق سه فاز و ... درون آن نصب می‌گردند. این محل بایستی امکان نصب اولیه و سرویس و نگهداری و تعمیرات بعدی را به صورت استاندارد در اختیار بگذارد. معمولا این محل بالاتر از بالاترین ایستگاه آسانسور (احتمالا در پشت بام) قرار می‌گیرد. | |
 | چاه آسانسور | Elevator Shaft (Hoistway) | فضایی از ساختمان که کابین آسانسور در آن بالا و پایین می‌رود و بسیاری از قطعات از جمله ریل‌ها، کابین، درب‌ها و ... در آن نصب می‌شود. از مقداری پایین تر از کف طبقه اول شروع شده و تا زیر سقف موتور خانه ادامه می یابد. | |
 | کفشک کابین رولری | Car Roller Guide Shoes | این قطعه روی یوک کابین نصب می‌گردد. واسط مکانیکی میان کابین و ریل‌های راهنما می‌باشد. وظیفه آن نگهداشتن کابین در مسیر حرکت خود است. برای آسانسورهای با سرعت بیشتر از 2m/s کفشک‌های رولری استفاده می‌شود. | |
 | کفشک کابین لغزشی | Car Sliding Guide Shoes | این قطعه روی یوک کابین نصب می‌گردد. واسط مکانیکی میان کابین و ریل‌های راهنما می‌باشد. وظیفه آن نگهداشتن کابین در مسیر حرکت خود است. برای آسانسورهای با سرعت تا 2m/s کفشک‌های لغزشی (تفلون یا پلی آمید یا لنت) استفاده می‌شود. | |
 | سیم بکسل آسانسور | Elevator Wire Ropes | سیم نگهدارنده یا سیم بکسل به سیم‌های فولادی گفته می‌شود که وظیفه نگهداشتن و بالا کشیدن کابین (و در نتیجه پایین رفتن وزنه تعادل) را برعهده دارد. | |
 | سیستم موقعیت‌یابی آسانسور | Elevator Positioning System | معمولا این سیستم متشکل از تعدادی سنسور مغناطیسی روی کابین و همچنین تعدادی آهنربا روی ریل‌ها می‌باشد. به این ترتیب با عبور سنسور از جلوی آهنرباها، می‌توان موقعیت کابین را تشخیص داد. | |
 | درب کابین | Car Door | درب‌هایی که حفاظت مسافران داخل کابین را بر عهده دارند. معمولا متشکل از چند لته فلزی با روکش استیل یا رنگ می‌باشند. | |
 | پنل شستی داخل کابین | Car Operation Panel (COP) | یا به اصطلاح عامیانه شاسی کابین به مجموعه‌ای از کلیدهایی گفته می‌شود که برای فراخوانی (احضار) و یا فرمان دادن حرکت آسانسور استفاده می‌شود. می‌توانند مکانیکی و یا از نوع لمسی (تاچ) و یا به تازگی از نوع غیرلمسی یا مجاورتی (Touch-Less) باشند. | |
 | سیل کابین | Car Sill | ورودی کابین، آستانه یا سیل نامیده می‌شود. این قسمت به جهت تردد بالا و آسیب‌پذیری مورد توجه و تقویت قرار داده می‌شود. | |
 | تراول کابل | Travelling Cable | رشته‌های سیم تجمیع‌شده که تمامی اطلاعات داخل کابین را به تابلوفرمان و همچنین برق مورد نیاز داخل کابین را به آن انتقال می‌دهد. | |
 | نمراتور آسانسور (نشان‌گر طبقات) | Elevator Landing Indicator | اطلاع‌رسانی نمایش وضعیت و محل آسانسور توسط نمراتور انجام می‌شود. نمراتورها هم داخل کابین و هم در طبقات نصب می‌شوند و موقعیت آسانسور را نشان می‌دهند. | |
 | درب طبقات | Hall (Landing) Door | هر آسانسور در هر طبقه ای که توقف (یا ایستگاه) داشته باشد، یک درب طبقه نیز دارد. وظیفه این درب مسدود ساختن مسیر ورود افراد به فضای چاه آسانسور در زمان عدم حضور کابین در آن طبقه می‌باشد. | |
 | پنل شستی طبقات | Landing Operation Panel (LOP) | پنل شستی طبقات (یا به اصطلاح عامیانه شاستی طبقات) به مجموعه‌ای از کلیدهایی گفته می‌شود که برای فراخوانی (احضار) و یا دادن فرمان حرکت آسانسور استفاده می‌شود. | |
| سیل طبقات | Hall Sill | به آخرین قسمت از طبقه که مسافر بعد از آن وارد کابین می‌شود، آستانه طبقات گفته می‌شود. آن‌چه در این بخش مهم است این است که سیل طبقات باید کاملا با کف‌سازی طبقه هم ارتفاع باشد. | |
 | چاهک (چاله) آسانسور | Elevator Pit | پایین‌ترین قسمت فضای چاه آسانسور (پایین تر از اولین ایستگاه تا روی کف چاه) اهمیت پیت به این موضوع برمی‌گردد که هم تعدادی از تجهیزات آسانسور را در خود جای می‌دهد و هم محلی برای محافظت از جان سرویس‌کار آسانسور است. | |
 | ضربه‌گیر کابین | Car Buffer | یک قطعه از جنس پلی‌اورتان و یا از سیستم هیدرولیک یا فنر فولادی. در کف چاهک نصب می‌شود تا در زمانی که آسانسور اصطلاحا خود را گم کرده است با آن برخورد نماید تا مقدار زیادی انرژی مستهلک شده و کمترین آسیب را ببیند. | |
 | موتور آسانسور گیرلس | Gearless Elevator Motor | #موتور | |
 | موتور آسانسور گیربکس | Geared Elevator Motor | #موتور | |
 | ترمز موتور | Machine Brake System | ترمز موتور که از نامش هم پیداست روی موتور آسانسور نصب می‌گردد. پس از حرکت و توقف کامل موتور وارد عمل می‌گردد و مانع حرکت ناخواسته موتور در زمان‌های استراحت و غیرفعال بودن آن می‌شود. | #موتور #ترمز #ایمنی |
 | اینکودر | Encoder | قطعه ایست که معمولاً روی شفت خروجی از موتور نصب می‌شود و با فرکانس بسیار بالا موقعیت دقیق آسانسور را تشخیص می‌دهد. | |
 | گاورنر | Governor | قطعه ایست که با یک رابط مکانیکی (سیم بکسل) به کابین آسانسور متصل است و مستقیما سرعت خود کابین را اندازه‌گیری می‌کند و با نیروی گریز از مرکز قفل می‌شود و با همان سیم بکسلی که سرعت کابین را اندازه می‌گرفت، پاراشوت (سیستم ترمز اضطراری آسانسور) را فعال می‌کند. | #ایمنی #ترمز #مکانیک |
 | فضای بالاسری (اُوِرهِد) | Overhead Space | فاصله از کف آخرین ایستگاه تا زیر سقف چاه آسانسور است که مقدار آن با توجه به سرعت، ظرفیت، ابعاد چاه و... طراحی و محاسبه می‌گردد. | |
 | یوک کابین | Car Frame | مجموعه تجهیزات یکپارچه‌ای که همانند یک قاب کابین را در خود نگه می‌دارد. پاراشوت، کفشک‌ها ، کابین و... همگی روی این قاب نصب شده و توسط سیم بکسل‌ها معلق می‌شود. این قاب بایستی تحمل کافی انتقال نیروها به کابین را داشته باشد. در برخی از مدل‌ها با توجه به ظاهر، عملکرد و... به این یوک، کاراسلینگ نیز گفته می‌شود. | |
 | کاراِسلینگ | Car Sling | یوک کابین (یا همان مجموعه تجهیزات یکپارچه‌ای که همانند یک قاب کابین را در خود نگه می‌دارد) است که در سیستم‌های هیدرولیک و یا ریل معکوس و... به آن کاراسلینگ نیز گفته می‌شود. | |
 | جان‌پناه روی کابین | Car Top Safety Space | یک فضای استاندارد روی کابین برای این که سرویس‌کار بتواند کار خود را به صورت ایمن انجام دهد و از حوادث جلوگیری می‌کند. | |
 | ریل‌های راهنما | Guide Rails | مقاطع فولادی به شکل T هستند که به صورت عمودی در امتداد هم در سرتاسر چاه آسانسور نصب می‌شوند. معمولا ۲ خط ریل برای کابین و ۲ خط ریل برای وزنه تعادل تعبیه می‌شود. وظیفه ریل‌ها حفظ کابین و وزنه تعادل در مسیر مشخص خود و جلوگیری از انحراف حین حرکت است. | |
 | پاراشوت | Car Safety Device (Parachute) | مهم‌ترین قطعه در ایمنی آسانسور. این قطعه روی یوک کابین نصب می‌گردد. هنگامی که گاورنر با کشیدن سیم بکسل به آن فرمان فعال شدن می‌دهد، از هر دو طرف ریل‌ها را می‌گیرد و در نتیجه کابین از حرکت باز می‌ایستد. | |
 | وزنه تعادل | Counter-Weight | در سیستم‌های کششی مقداری جرم از هر نوع (معمولاً بتن یا چدن) در سمت مقابل کابین در فلکه کشش آویزان می‌گردد که وجود آن موجب کاهش توان مورد نیاز برای حرکت آسانسور می‌شود. | |
 | قفل درب | Door Interlock | هر طبقه یک قفل درب دارد که تکنسین‌های آسانسور کلید آن را دارند تا با بازکردن درب بتوانند وظیفه محوله را انجام دهند. | |
 | زنجیر جبران | Compensation Rope (Chain) | در ساختمان‌های بلند برای جبران تفاوت وزن سیم بکسل‌ها دو طرف فلکه کششی موتور یک بکسل یا زنجیر به وزن هر متر طول معادل تمامی بکسل‌های فلکه کشش این‌بار از زیر کابین به زیر قاب وزنه تعادل وصل می‌کنند به نام زنجیر جبران. استفاده از زنجیر جبران مخصوصاً در آسانسورهای مرتفع به میزان زیادی از توان مورد نیاز موتور می‌کاهد. | |
 | فلکه کشش گاورنر | Governor Idler Sheave | سیم بکسلی که از گاورنر پایین آمده دور این فلکه می‌چرخد و به بالا برمی‌گردد و کابین را می‌گیرد. این قطعه وظیفه تکمیل سیکل سرعت سنجی کابین توسط گاورنر را بر عهده دارد. | |
 | جک هیدرولیک | Hydraulic Jack | در آسانسورهای هیدرولیک پمپاژ یا تخلیه پمپ درون پاوریونیت باعث باز و بسته شدن سیلندر و پیستونی می‌شود که کابین را به حرکت در می‌آورد. به مجموعه سیلندر و پیستون جک گفته می‌شود. | |
 | پاوریونیت | Power Unit | در آسانسورهای هیدرولیک، مجموعه‌ای از موتور، پمپ، شیرهای برقی یا مکانیکی و مخزن روغن را پاوریونیت می‌نامیم. | |
 | اینترکام | Intercom | سیستم صوتی ارتباط داخل کابین با موتورخانه آسانسور را می‌گویند که در ساختمان‌های با بیش از ۳۰ متر ارتفاع مسیر حرکت، وجود آن الزامی است. | |
 | ایستگاه (توقف) | Landing | منظور تعداد طبقاتی است که آسانسور در آن توقف کرده و خدمت رسانی دارد. | |
 | ظرفیت | Capacity | منظور بار مفیدی است که یک آسانسور می‌تواند جابه‌جا کند. معمولا یا با واحد نفر و یا با واحد کیلوگرم بیان می‌شود. | |
 | سرعت | Speed | منظور سرعتی است که آسانسور در بیشترین حالت ممکن خود می‌تواند داشته باشد. معمولا ۱ تا ۲ متر بر ثانیه برای ساختمان‌های ۴ تا ۲۰ طبقه. | |
 | کورس (میزان پیمایش) | Travel (Rise) | میزان جابه‌جایی کابین از پایین‌ترین ایستگاه تا بالاترین ایستگاه (اختلاف تراز کف اولین ایستگاه با آخرین ایستگاه) | |
 | سیستم آسانسور | Elevator System | بر اساس نوع نیروی محرکه غالباً به انواع کششی، هیدرولیک، وکیوم، پنوماتیک و یا اسکرو دسته‌بندی می‌گردد. | |
 | سیستم تعلیق آسانسور | Elevator Suspension System | چگونگی انتقال نیرو از نیرومحرکه به کابین می‌باشد. معمولا در موتورگیربکس‌ها ۱:۱ و در موتور گیرلس‌ها ۲:۱ می‌باشد. | |
 | سیستم درب آسانسور | Landing Door System | اگر درب طبقات اتوماتیک باشد سیستم درب‌ها تمام اتوماتیک نامیده می‌شود و اگر لولایی باشد سیستم درب‌ها نیمه اتوماتیک نامیده می‌شود. | |
 | سیستم فراخوانی | Elevator Calling Logic | منطق پاسخ‌دهی آسانسور به درخواست‌ها می‌باشد که بسته به تعداد آسانسورها می‌تواند دوبلکس، سلکتیو کالکتیو، کالکتیو دان یا کالکتیو آپ، فول کالکتیو، کنترل مقصد و... باشد. | |
 | براکت | Brackets | صفحاتی فولادی که از طرفی به آهن‌کشی ساختمان با جوش یا پیچ و مهره اتصال داشته و از طرفی حتما به‌وسیله پیچ و مهره ریل‌ها را نگه می‌دارند. | |
 | لقمه | Clips | قطعاتی چدنی یا فولادی که راستای حرکت ریل روی براکت را محدود به راستای بالا و پایین می‌کنند. | |
 | آهن‌کشی | Steel Structure | در غالب ساختمان‌ها، یک اسکلت فولادی از پایین تا بالای چاه آسانسور اجرا می‌شود که هم تکیه‌گاه نصب ریل و درب‌ها بوده و هم موتور روی آن نصب شده و تمامی بارهای مربوطه بر روی آن بارگذاری می‌شود. در سایر ساختمان‌ها درصورت وجود دیوار برشی اطراف چاه، به جای آهن‌کشی از همان دیوار برشی استفاده می‌شود و براکت‌های مربوط به نصب ریل و درب روی دیوار برشی بُلت (پیچ و مهره) می‌شوند. | |
 | دال بتن موتور خانه | Machine Room Concrete Slab | در آسانسورهای دارای موتورخانه یا MR داخل آخرین کلاف آهن‌کشی یک دال بتنی اجرا می‌شود که موتور روی آن قرار می‌گیرد و استحکام آن بسیار مهم است. | |
 | آسانسور بدون موتورخانه | Machine Room Less (MRL) Elevator | آسانسوری است که با توجه به محدودیت‌های طراحی و معماری بدون موتورخانه طراحی و اجرا می‌شود. در این سیستم موتور آسانسور زیر سقف چاه نصب می‌شود. | |
 | قلاب سقفی موتورخانه | Machine Room Ceiling Hook | در موتورخانه آسانسور یک عدد قلاب جهت جابه‌جایی اقلام سنگین نیاز می‌باشد. | |
 | سکوهای ضربه‌گیر | Buffer Mounts | معمولا ۲ عدد سکو در کف چاهک آسانسور اجرا می‌شود که ضربه‌گیرها هر کدام روی یکی از سکوها نصب می‌شود. | |
| مکانیزم درب (ساسپنشن) | Door Suspension | به مجموعه مکانیزم محرک درب‌های کابین و یا طبقات که از قرقره، سیم بکسل، موتور درب، برد الکترونیکی، ریل آلومینیومی و... تشکیل می‌شود مکانیزم درب یا ساسپنشن گفته می‌شود. | |
| لته درب | Door Panel | به قسمت بازشو و متحرک درب‌های کابین یا طبقات لته درب گفته می‌شود. | |
 | سینی درب طبقه | Elevator Landing Apron (Toe Guard) | یک ورق فولادی هم عرض درب طبقه که زیر درب طبقه نصب می‌شود. | #درب #ایمنی #مکانیک |
 | سینی درب کابین | Elevator Car Apron (Toe Guard) | یک ورق فولادی هم عرض درب کابین که زیر آن نصب می‌شود. | #کابین #درب #ایمنی #مکانیک |
 | پایه موتور | Elevator Machine Frame | مجموعه‌ای از آهن‌آلات که به صورت یکپارچه طراحی و ساخته می‌شوند و موتور آسانسور روی آن نصب می‌شود. | |
 | جعبه ریویزیون | Revision Box | یک جعبه حاوی برد و المان‌های الکترونیکی که روی سقف کابین نصب می‌شود و در نقش یک ترمینال یا پایانه میان تراول کابل و فرمان‌های داخل کابین و درب کابین است. | |
 | درایو موتور آسانسور | VVVF Drive (Inverter) | مجموعه‌ای از مدارات کنترلی همراه با نرم‌افزار داخلی آن‌ها که با تنظیم ولتاژ و فرکانس ورودی به موتور آسانسور، حرکت نرم و بهینه موتور آسانسورهای کششی را مدیریت می‌کند. | #راه‌اندازی #تابلوفرمان #درایو |
 | بلک‌اوت (یو‌پی‌اس) | (Black-Out) UPS | مجموعه ای از برد و باتری که در تابلو فرمان نصب شده و زمان رفتن برق، انرژی مورد نیاز برای جابه‌جایی کابین تا اولین طبقه را فراهم می‌نماید. | #راه‌اندازی #ایمنی #تابلوفرمان |
 | قاب (فریم) درب طبقات | Landing Frame | قسمت ثابت از درب طبقات که در مرحله اولیه نصب درب، نصب می‌گردد تا امور ابنیه مربوط به دور درب‌ها انجام شود. | |
 | پوشش درب‌های کابین و طبقات | Door Skins | درب‌های کابین و طبقات می‌تواند پوشش‌های متفاوتی از جمله رنگ، رنگ الکترواستاتیک، انواع مختلف استیل و یا حتی شیشه باشد. | #کابین #تزئینات #درب |
 | مغزی سیم بکسل | Wire Rope Core | با توجه به طراحی هر دستگاه آسانسور، مغز (لایه داخلی) سیم بکسل مورد استفاده می‌تواند از انواع مختلف کنف، فولاد و یا نیمه‌فولادی باشد. |