قوانین شهرداری برای نصب و استاندارد آسانسور معمولاً بر اساس قوانین ملی و استانداردهای مربوطه تنظیم می‌شوند. در ایران، مسئولیت تنظیم استانداردها و قوانین مربوط به آسانسورها برعهده سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) و وزارت مسکن و شهرسازی است.
به طور کلی، برخی از مواردی که در قوانین شهرداری و استانداردهای ملی ممکن است مورد تأکید قرار گیرند عبارتند از:
- استفاده از آسانسورهای مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی مربوطه از جمله استانداردهای ISIRI و استانداردهای اروپایی یا بین‌المللی مشابه.
- تأمین ایمنی کامل در طراحی، نصب و بهره‌برداری آسانسورها به منظور جلوگیری از حوادث و تصادفات.
- اجرای نصب و سرویس آسانسورها توسط تکنسین‌ها و شرکت‌های مجاز و متخصص در این زمینه، به منظور اطمینان از کیفیت و ایمنی خدمات.
- انجام بازرسی‌ها و آزمون‌های فنی دوره‌ای بر اساس ضوابط مشخص توسط مراجع ذی‌صلاح برای اطمینان از عملکرد بهینه و ایمنی آسانسورها.
- رعایت موارد فنی و ساختاری مانند ظرفیت باری، ابعاد کابین، سرعت و سیستم‌های ایمنی به‌طور کامل.
- رعایت مقررات مربوط به آسانسورهای مخصوص استفاده از افراد با معلولیت یا افراد مسن.
- ارائه مستندات فنی و گواهینامه‌های معتبر مربوط به آسانسور و خدمات مرتبط با آن به مراجع ذی‌صلاح.
به عنوان نکته، قوانین و استانداردها در زمینه آسانسورها ممکن است در طول زمان به‌روزرسانی شوند، بنابراین مهم است که افراد و شرکت‌های مرتبط با طراحی، نصب و خدمات آسانسور به‌طور دائمی با آخرین تغییرات و مقررات آشنا باشند تا از رعایت قوانین و استانداردها پیروی شود و ایمنی عمومی تضمین گردد.
قوانین شهرداری برای نصب و استاندارد آسانسور چیست؟
استاندارد آسانسور: با افزایش جمعیت نصب آسانسور در ساختمان‌ها نیز افزایش چشمگیری داشته است. همچنین وجود آسانسور ،از ضروریات یک ساختمان میباشد . آسانسور باعث جلوگیری از آسیبهای ناشی از استفاده از پله میشود و همچنین جلو گیری از اتلاف وقت می‌شوند. البته مدیر هر ساختمانی باید برای نصب و نگهداری از این وسیله امکانات و شرایط را به خوبی فراهم نماید. نصب و استاندارد آسانسور در یک ساختمان پس از کسب رضایت محضری همه ساکنان ساختمان انجام میشود.
رضایت دادن ساکنان ساختمان نیز در گرو آشنایی ساکنین با قوانین شهرداری برای نصب و استاندارد آسانسور است. مورد دیگری که مدیر ساختمان باید پیش از خرید آسانسور درباره آن اطلاع داشته باشد، قوانین حقوقی شهرداری برای نصب آسانسور است.
بررسی پیشینه تدوین استاندارد ملی ایران برای نصب و استاندارد آسانسور
شاید بد نباشد پیش از بیان قوانین شهرداری برای نصب و استاندارد آسانسور، کمی درباره پیشینه تدوین استاندارد ملی ایران برای نصب آسانسور مطالعه کنید. بر اساس تحقیقات به عمل آمده اولین آسانسورها در اواخر قرن 19 میلادی و فقط در ساختمان‌های در حال ساخت آسانسور نصب میکردند. گذشت زمان و پیشرفت‌های بشر در زمینه‌های علوم فنی، الکترونیکی و هیدرولیکی امنیت و استحکام آسانسورها نیز افزایش یافت. علاوه بر این ظرفیت آسانسور در ساختمان‌های پر تردد همچون بیمارستان‌ها نیز بسیار افزایش یافته است.
در صورت عدم خرید ونصب آسانسور و همچنین عدم نگهداری صحیح آسانسور، هنگام بروز حوادث ممکن است افراد دچار خطرات جانی و مالی زیادی شوند. به همین علت از سال 1377 تاکنون استاندارد ملی آسانسور در کشور جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. البته برای آسانسور کششی و هیدرولیک به صورت جداگانه استاندارد تعیین شده است. استاندارد مربوط به آسانسورهای کششی به شماره 6303-1 است و استاندارد مربوط به آسانسورهای هیدرولیکی به شماره 6303-2 است. البته قوانین و شهرداری برای نصب آسانسور کششی بسیار سخت گیرانه‌تر است.
در صورتی که شما در ساختمان خود آسانسور کششی دارید ملزم به اجرای قوانین زیر هستید.
تمدید سالیانه گواهی استاندارد آسانسور کششی
پرداخت هزینه‌ها و خسارات توسط مدیر و ساکنان ساختمان در صورت تخطی از قوانین اعم از عدن دریافت گواهینامه سالیانه و عدم سرویس و نگهداری از آسانسور به صورت دوره‌ای
لزوم ارائه گواهی استاندارد سالیانه آسانسور کششی به شرکت بیمه جهت دریافت خسارت بر اساس قوانین شهرداری برای نصب و استاندارد آسانسور
استاندارد ادواری برای نصب و استاندارد آسانسور
بر اساس قوانین شهرداری برای خرید و نصب آسانسور، نوع دیگری از استاندارد که دریافت سالیانه آن اجباری است استاندارد ادواری میباشد. هدف از گرفتن این گواهی اطمینان از عملکرد صحیح آسانسور در طول یک سال و همچنین انجام بازرسی‌ها و سرویس‌های دروه‌ای و ماهیانه است. در این صورت همه موارد ایمنی آسانسور از جمله سنسورها به صورت دوره‌ای بررسی شده و سلامت آن‌ها تایید میشود.
استاندارد ادواری برای نصب و استاندارد آسانسور عموماً به عنوان استاندارد ملی یا بین‌المللی توسط سازمان‌های مختلفی تنظیم میشود. یکی از معروف‌ترین استانداردهای بین‌المللی در این زمینه، استاندارد آسانسور اروپا یا به اختصار EN 81 است. این استاندارد توسط کمیته‌های فنی و تخصصی مربوطه در اتحادیه اروپا تدوین شده است و شامل الزامات فنی جهت نصب، راه‌اندازی، و بهره‌برداری آسانسورها میشود.
استاندارد EN 81 شامل موارد مختلفی از جمله مشخصات فنی آسانسورها، ایمنی، ابعاد کابین، سیستم‌های کنترل و اضطراری، و شرایط نصب و استفاده از آسانسورها میباشد. این استاندارد به‌طور جامع به مسائل مربوط به طراحی، ساخت، نصب، و سرویس و نگهداری آسانسورها پرداخته و از آن به‌عنوان راهنمایی کلی برای صنعت آسانسور در اروپا و سایر نقاط جهان استفاده میشود.
در ایران نیز، استانداردهای ملی مربوط به نصب و استاندارد آسانسورها توسط سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) تنظیم میشود که جزو مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به استاندارد شماره 14809 اشاره کرد که به موارد فنی و استانداردهای مربوط به نصب، راه‌اندازی، و بهره‌برداری آسانسورها می‌پردازد.
استفاده از استانداردهای ادواری معتبر و مطابق با شرایط وضعیت محلی مورد نظر از اهمیت بسزایی برخوردار است تا اطمینان حاصل شود که آسانسورها به طور کامل استاندارد سازی شده و از نظر فنی و ایمنی مطمئن می‌باشند.
استاندارد اولیه برای نصب آسانسور
مرحله بعد از نصب و راه اندازی آسانسور به ویژه آسانسور کششی دریافت گواهی استاندارد اولیه برای نصب آسانسور است. بر اساس قوانین شهرداری برای خرید و نصب آسانسور، کارشناسان و بازرسان در این مرحله ایمنی و عملکرد آسانسور را مورد بررسی قرار می‌دهند. به این گواهی، گواهی بازرسی استاندارد نیز گفته میشود.
یکی از استانداردهای اولیه برای نصب آسانسور، استاندارد ملی ایران به شماره 14809 است که توسط سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) تنظیم شده است. این استاندارد شامل الزامات و مقررات فنی مربوط به نصب، راه‌اندازی، و بهره‌برداری از آسانسورها میشود.
استاندارد ملی ایران شماره 14809 در بخش‌های مختلفی از جمله طراحی، ساخت، نصب، راه‌اندازی، و سرویس و نگهداری آسانسورها را تحت پوشش قرار می‌دهد. این استاندارد به‌طور کامل به مواردی از جمله مشخصات فنی آسانسور، ایمنی، ظرفیت باری، ابعاد کابین، سیستم‌های کنترل و اضطراری، و شرایط نصب و استفاده از آسانسورها می‌پردازد.
مراعات و رعایت استاندارد ملی ایران شماره 14809 در فرآیند نصب آسانسورها از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا این استاندارد باعث ایجاد شرایط ایمن و کیفیتی برای استفاده از آسانسورها میشود و از رخداد حوادث و نقصانات ناگهانی جلوگیری می‌کند.
به چه شکل می‌توان گواهی بازرسی آسانسور را دریافت کرد؟
قوانین شهرداری برای نصب و استاندارد آسانسور شامل موارد ذیل است، البته در تعیین این قوانین مرکز ملی تایید صلاحیت ایران(NACI) و همچنین وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز دخیل هستند.
- تایید کارایی و سلامت آسانسورها توسط شرکت‌های زیر نظر مرکز ملی تایید صلاحیت ایران
- دریافت مجوز پایان کار برای آپارتمان‌های دارای آسانسور با مراجعه به شهرداری و ارائه گواهی بازرسی آسانسور به شهرداری
- عدم اجباری بودن دریافت گواهی استاندارد برای آسانسورهای هیدرولیکی(که به تازگی شرایط وضوابط جدیدی برای این نوع آسانسور در نظر گرفته شده است)
یکی از قوانین شهرداری برای خرید آسانسور و سایر سازمان‌ها از جمله وزارت صنعت، معدن و تجارت فقط شرکت‌هایی مجوز طراحی و تولید آسانسور را دارند که صلاحیت آن‌ها تایید شده باشد. شما باید برای دریافت گواهی استاندارد آسانسور برای ساختمان خود به شهرداری مراجعه کنید. مهندسان و کارشناسان خبره شرکت افلاک مهربهترین راهنمای شما برای بررسی و تحلیل شرایط ساختمان جهت نصب آسانسور هستند.
بخش نامه شهرداری برای نصب آسانسورهای هیدرولیکی
شما باید علاوه بر قوانین شهرداری برای نصب و استاندارد آسانسور از سازمان‌های دیگری نظیر آتش نشانی نیز مجوزهای لازم را دریافت کنید. به صورت کلی قوانین شهرداری برای نصب آسانسور و قوانین سازمان و مسکن شهرسازی که همه نصابان و فعالان آسانسوری باید مدنظر قرار دهند شامل موارد زیر است.
بر اساس قوانین شهرداری برای نصب و استاندارد آسانسور، در ساختمان‌های بالای سه طبقه نصب آسانسور ضروری است. با توجه به قدیمی بودن ساختمان‌ها، فضا برای نصب آسانسور وجود ندارد. از این رو نصب آسانسور هیدرولیکی از نظر فضا و هزینه مناسب‌تر است.
- بررسی و تحلیل شرایط ساختمان توسط متخصصان و مهندسان بررسی مقاومت ساختمان و استانداردهای اخذ شده آسانسور
- نصب آسانسور هیدرولیکی در قسمت نورگیر، حیاط خلوت و راه پله ساختمان‌های قدیمی
- شروع ساخت و نصب آسانسور پس از دریافت مجوز نصب
- تحت پوشش بیمه قرار نگرفتن آسانسورهای بدون مجوز نصب
- بازرسی و بازبینی سالیانه آسانسورها توسط شرکت‌های معتبر
بخشی از متن بخش نامه شهرداری:
با سلام و احترام
به اطلاع می‌رساند که با توجه به رشد روز افزون شهری و نیازهای جامعه، مقام محترم شهرداری تصمیم به نصب آسانسورهای هیدرولیکی در ساختمان‌های عمومی و مراکز خدماتی گرفته‌اند.
با توجه به اهمیت ویژه‌ای که آسانسورها در جهت ایجاد تسهیلات برای شهروندان و ارتقای سطح خدمات شهری دارند، لازم است که فرآیند نصب این آسانسورها به‌طور کاملاً مطابق با استانداردها و مقررات فنی انجام گیرد.
با احترام به این موضوع، از مالکین و مسئولین ساختمان‌های مربوطه خواهش میشود تا تمامی مراحل نصب، راه‌اندازی، و بهره‌برداری از آسانسورهای هیدرولیکی را تحت نظر و نظارت شهرداری انجام دهند و از رعایت استانداردهای فنی و ایمنی مربوطه اطمینان حاصل نمایند.
از همکاری شما در این خصوص سپاسگزاریم و امیدواریم که نصب آسانسورهای هیدرولیکی بهبود قابل توجهی در کیفیت خدمات شهری و راحتی شهروندان ایجاد نماید.
با احترام فراوان
11 مورد قابل بررسی در استاندارد سازی آسانسور
پرسشنامه‌ای به نام ” چک لیست یکسان بازرسی از آسانسورها مطابق استاندارد ملی 6303-1 ” وجود دارد که بازرسی آسانسورها مطابق با آن انجام میشود. بر اساس این استاندراد کلیه قطعات آسانسور باید به صورت زیر بررسی شوند.
- شرایط چهار گانه چاهک آسانسور
- نحوه کارکرد کلیدهای توقف، میکروسوئیچ‌ها و بخش ایمنی آسانسورها
- سلامت کفشک محافظ قاب وزنه، استحکام سکوهای کابین و قاب وزنه، محکم بودن کابین
- سالم بودن فلکه‌ها، شیارهای فلکه، سربکسل‌ها و اتصالات ظاهری آن‌ها
- عملکرد صحیح درب طبقات و درب کابین آسانسور
- سلامت سیستم حفاظتی
- گاورنر و متعلقات
- فضای سرویس و نگهداری قطعات در موتورخانه
- عملکرد متعادل کننده خودکار در دو سر طناب‌های فولادی
- سلامت ریل‌ها و متعلقات
- بازبینی موتور آسانسور و سایر قطعات اصلی آن
بصورت کلی تر چک لیست استاندارد سازی آسانسور می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
1. تأیید اینکه طراحی و نصب آسانسور به‌طور کامل با استانداردها و مقررات ملی و بین‌المللی مرتبط انجام شده است.
2. بررسی نصب و راه‌اندازی آسانسور به‌طور صحیح و مطابق با طرح‌ها و نقشه‌های فنی.
3. اطمینان از استفاده از تجهیزات و قطعات معتبر و مطابق با استانداردهای مربوط.
4. اطمینان از کیفیت و عملکرد صحیح اجزای مختلف آسانسور از جمله موتورها، کابین، درها، سیستم‌های کنترل و ایمنی.
5. بررسی نصب و تنظیمات سیستم ایمنی آسانسور از جمله سیستم تعلیق، سیستم‌های آتش نشانی و خنک‌کننده، و سیستم‌های اضطراری.
6. بررسی و آزمون فنی آسانسور در شرایط مختلف از جمله بارگیری، سرعت، و کارایی در شرایط اضطراری.
7. اطمینان از رعایت مقررات مربوط به ظرفیت باری، ابعاد کابین، و سرعت آسانسور.
8. بررسی و آزمون موارد مرتبط با بهره‌برداری مانند دستگاه ارتباطی درون کابین، نمایشگرهای اطلاعات، و دستگاه‌های اطفاء حریق.
9. اطمینان از ارائه مستندات فنی و گواهینامه‌های مربوط به آسانسور و خدمات مرتبط با آن به مراجع ذی‌صلاح.
10. بررسی موارد مرتبط با ایمنی ورود و خروج از آسانسور برای افراد با معلولیت یا افراد مسن.
این چک لیست باید به‌طور دقیق و جامع تهیه شده و بر اساس استانداردها و مقررات معتبر تنظیم شود تا اطمینان حاصل شود که آسانسور به طور کامل استاندارد سازی شده است و از نظر فنی و ایمنی مطمئن میباشد.
مهم‌ترین آزمون‌های لازم هنگام بازرسی آسانسور
برای اینکه عملکرد آسانسور شما از نظر ایمنی، الکترونیکی و کنترلی به خوبی بررسی شود باید آسانسور شما تحت آزمون‌های خاصی تست شود. انجام این درست آزمون‌ها فقط به وسیه افرادی خبره و باتجربه انجام میشود. در صورت مثبت بودن این آزمون، گواهی استاندارد بازرسی صادر می‌گردد.
وسیله زمانی در آسانسورهای دو سرعته یا دارای درایو با سیستم باز
کشش و یا شل شدگی سیم بکسل‌ها
آزمون شالتر بالا یا پایین
قفل درب طبقات آسانسور(درب لولایی)
ترمز ایمنی یا پاراشوت
حالت بالانس یا تعادل وزنه تعادل یا آسانسور
کنترل فاز
کنترل دما
سیستم نجات اضطراری(یو پی اس)
کنترل بار