در استاندارد ملی ایران به شماره ۱-۶۳۰۳، تجدیدنظر اول، بر ایمنی در دسترسی به فضاهای ماشینآلات، فلکهها و موتورخانه بسیار تأکید شده است. بهطور معمول، دسترسی به این فضاها میبایستی از طریق راهپله صورت میگیرد؛ اما در برخی موارد ممکن است به جهت موارد معماری ساختمان امکان احداث راه پله وجود نداشته باشد و ملزم به نصب نردبان برای دسترسی به ماشین آلات شویم. در صورت نصب نردبان، الزامات نصب نردبان در آسانسور، مطابق با استاندارد ملی ایران، باید رعایت شود. که متن آن را در ادامه میآوریم.
بر اساس بند ۶-۲-۲، دسترسی افراد به فضاهای ماشینآلات و فلکهها باید ایمن تأمین گردد. ترجیحاً این دسترسی باید از طریق راهپله باشد، در صورت عدم امکان نصب راهپله، میتوان از نردبانی که الزامات زیر را برآورده کند، استفاده نمود:
الف- برای دسترسی به فضاهای ماشینآلات و فلکهها، ارتفاع نردبان از بالاترین سطح دسترسی به وسیله راهپله نباید بیش از ۴ متر باشد؛
ب- نردبان باید به گونهای در محل دسترسی بسته شود که امکان برداشتن آن وجود نداشته باشد(الزاما میبایست فیکس گردد)؛
پ- نردبانهایی که ارتفاعشان بیش از ۱/۵ متر است، هنگامی که در موقعیت دسترسی قرار میگیرند، باید نسبت به افق زاویهای در حدود ۶۵ تا ۷۵ درجه داشته و امکان سرخوردن و برگشتن آنها وجود نداشته باشد؛
ت- عرض مفید نردبان حداقل 350 میلیمتر و عمق هر پله آن نباید از ۲۵ میلیمتر کمتر باشد. در صورت استفاده از نردبان قائم، باید حداقل فاصله ۰/۱۵ متر بین پلهها و دیوار پشت نردبان وجود داشته باشد. پلهها باید تحمل بار ۱۵۰۰ نیوتن را داشته باشند؛
ث- در نزدیکی بالاترین پلههای نردبان باید حداقل یک دستگیره با دسترسی آسان موجود باشد؛
ج- در شعاع افقی ۱/۵ متری اطراف نردبان، باید امکان سقوط افراد بیش از ارتفاع نردبان وجود نداشته باشد.
نکته ۱: حداکثر ارتفاع نردبان دسترسی، ۴ متر است و برای ارتفاع بیش از ۴ متر، استفاده از نردبان مجاز نیست و باید راهپله تعبیه شود.
نکته ۲: نردبان باید بهصورت دائمی نصب شود و استفاده از نردبان موقت مجاز نیست.
نکته ۳: چنانچه ارتفاع نردبان حداکثر ۱/۵ متر باشد، میتوان آن را بهصورت قائم نصب نمود. در این حالت رعایت حداقل فاصله ۱۵ سانتیمتری بین پله نردبان تا دیوار حائز اهمیت است تا حداقل نیمی از کف پا بهصورت ایمن روی پله قرار گیرد و بالا رفتن از نردبان به سهولت و ایمنی انجام شود.
نکته ۴: هر پله باید تحمل وزن دو نفر (هر نفر ۷۵ کیلوگرم) را داشته باشد.
نکته ۵: جهت سهولت و ایمنی در بالا رفتن از نردبان، لازم است تا یک دستگیره در انتهای نردبان تعبیه و امتداد یابد (بهعنوان نمونه مشابه نردبان استخری).
نکته ۶: نردبان باید در محلی قرار گیرد که در شعاع حداقل ۱/۵ متری اطراف آن، امکان سقوط افراد بیش از ارتفاع نردبان وجود نداشته باشد (مثلاً حداقل ۱/۵ متری از لبه ساختمان فاصله داشته باشد).
نکته ۷: اگر ارتفاع نردبان بیش از ۱/۵ متر باشد، باید با زاویهای در حدود ۶۵ تا ۷۵ درجه نصب شود و امکان سرخوردن و برگشتن آن وجود نداشته باشد. چنانچه رابطه b=3a برقرار باشد، زاویه نصب حدود ۷۵ درجه خواهد بود.