وزنه آسانسور چیست؟

وزنه‌های آسانسور یکی از مهمترین قطعات در ساخت آسانسور محسوب می‌شوند زیرا مسئولیت حفظ تعادل کابین آسانسور را بر عهده دارند. بدون وجود وزنه آسانسور امکان جابجایی بین طبقات وجود ندارد و همچنین باعث کاهش فشار روی موتورهای آسانسور می‌شوند.

وزنه آسانسور، قطعه‌ای بسیار حیاتی است که در عملکرد صحیح و ایمنی آسانسور نقش بسزایی دارد. این وزنه نه تنها برای حفظ تعادل کابین آسانسور در طول حرکت آن بین طبقات، بلکه برای کاهش فشار بر روی موتور و سایر اجزای آسانسور نیز بسیار اهمیت دارد.

وزنه تعادل معمولاً از یک قاب فلزی ساخته شده است که در داخل آن یک تعداد از وزنه‌های سنگین قرار دارد. این وزنه‌ها به طور معمول در طول حرکت آسانسور به داخل یا خارج از قاب فلزی جابجا می‌شوند، که توسط سیم بکسل‌های متصل به کابین کنترل می‌شود.

وظیفه اصلی وزنه تعادل این است که هنگام حرکت آسانسور به بالا یا پایین، فشار لازم را روی فلکه کششی و سیم بکسل‌ها ایجاد کند تا اصطکاک مناسب برای حرکت کابین فراهم شود. این اصطکاک باعث می‌شود که سیم بکسل‌ها به راحتی روی فلکه‌ها لغزش پیدا کنند و حرکت کابین به طور صحیح انجام شود، در حالی که از سایر قطعات آسانسور مانند موتور و گیربکس، فشار زیادی بر روی آن‌ها وارد نشود.

از جمله اهمیت دیگر وزنه تعادل این است که در صورت وقوع حوادث ناگهانی، مانند توقف ناگهانی یا سقوط آسانسور، وزنه‌ها به نحوی طراحی شده‌اند که از جای خود جابجا نشده و بدون آسیب بیشتری به بیرون پرتاب نشوند، که این امر به عنوان یک اصلی‌ترین اهداف ایمنی در طراحی آسانسورها در نظر گرفته می‌شود.

مشخصات وزنه تعادل

وزنه‌های تعادل از نظر جنس به 3 دسته چدنی، پلاستیکی و فلزی تقسیم بندی می‌شوند. هر کدام از آن‌ها دارای یک سری ویژگی و خصوصیات منحصر به فردی هستند که باعث تفاوت‌های زیادی بین آن‌ها شده است. وزنه تعادل آسانسور چدنی به دلیل کیفیت و ماندگاری بالاتری که دارد، بیشتر از دو نوع دیگر خریداری می‌شود. برای ساخت وزنه تعادل چدن، سرب یا بتن را در قالب‌های پلاستیکی می‌ریزند تا پس از سرد شدن، شکل و جنس وزنه تعادل مشخص شود. وزنه تعادل چدنی به دلیل وزن بسیار زیادی که دارد، از چدن سنگین ساخته می‌شود.

در جدول زیر وزن هر وزنه را با توجه به سایزی که دارد مشاهده می‌کنید.

وزنه‌های فلزی با نام وزنه‌های گالوانیزه نیز در بازار شناخته می‌شوند. این مدل از وزنه‌ها دارای قالبی فلزی هستند که درون آن‌ها را با بتن پر کرده‌اند. بنابراین هم قالب وزنه‌های فلزی و هم وزنه‌های پلاستیکی را می‌توان با بتن پر کرد. ابعاد وزنه‌های فلزی بین 57 تا 117 سانتی متر است که وزن متفاوتی با هم دارند. در جدول زیر وزن وزنه‌های فلزی را در اندازه مختلف مشاهده می‌نمایید.

مزایای وجود وزنه تعادل در سیستم آسانسور

نصب وزنه تعادل و استفاده از آن در سیستم آسانسور مزایای متعددی دارد. البته باید نصب این قطعه به درستی و بر اساس اصول و استانداردهای مربوطه باشد. مزایای وجود وزنه تعادل در سیستم آسانسور شامل موارد زیر می شوند:

1. وزنه تعادل می تواند وزن کابین، بار و تجهیزات آن را متعادل کند. در این صورت بالا و پایین کشیدن آسانسور توسط موتور آسان تر شده و از فشار زیاد به آن جلوگیری می شود.
2. این وزنه باعث می شود تا فشار حاصل از کابین به یک طرف سیم بکسل ها وارد نشده و در هر دو طرف توزیع شود. این مساله می تواند از پارگی سیم بکسل ها تا حدود زیادی جلوگیری کرده و در این صورت ایمنی آسانسور افزایش یابد.
3. وزنه تعادل علاوه بر این که کارکرد موتور را آسان تر می کند، زیرا به موتور کمک می کند تا برای جابجایی کابین نیروی کم تری تولید کند. در این صورت از استهلاک و فرسودگی زودهنگام موتور و قطعات آن جلوگیری می شود.
4. این وزنه می تواند به حرکت سریع آسانسور کمک کند.
5. امکان کنترل آسانسور با وجود وزنه تعادل نسبت به وقتی که این وزنه وجود ندارد، آسان تر است.
6. وزنه تعادل این کارکرد را نیز در سیستم آسانسور دارد که از برخوردهای ناگهانی کابین به دیواره چاه و نیز تکان های شدید آن جلوگیری می کند. برخوردها و تکان های کابین باعث صدمات جسمی به کاربران و بروز خرابی در سیستم آسانسور می شود.
7. استفاده از وزنه تعادل باعث می شود تا فشار زیاد روی قسمت های مختلف آسانسور وارد نشود. در این صورت از بروز خرابی های ناگهانی در قطعات و تجهیزات جلوگیری شده و عمر سیستم آسانسور افزایش می یابد.

جنس وزنه آسانسور استاندارد

در گذشته، هنگامی که از وزنه‌های پلاستیکی استفاده می‌شد، این وزنه‌ها از استاندارد لازم برخوردار نبودند. وزنه آسانسور گالوانیزه از جنس بتن با روکش فلز ساخته شده است.

وزنه در آسانسور بر حسب کیلوگرم برآورد می‌شود.

به طور مثال، برای پروژه‌های نصب و راه‌اندازی آسانسور 6 توقف با ظرفیت 6 نفره، 800 کیلوگرم وزنه کافی است. باید دانست: امروزه تنها وزنه‌های فلزی هستند، که مطابق ضوابط مهندسی و استانداردها بوده و در صنعت آسانسور متعارف شده اند.

انواع وزنه های تعادل آسانسور

برای حفظ تعادل بین وزن کابین و وزن مسافرین از انواع وزنه‌های تعادل آسانسور استفاده می‌شود. استفاده از این وزنه‌ها باعث می‌شود تا کابین هنگام حرکت دچار لرزش نشده و به آرامی حرکت کند. انواع وزنه‌های تعادل آسانسور به سه دسته کلی تقسیم می‌شود که عبارتند از:

1. وزنه آسانسور فلزی
2. وزنه آسانسور چدنی
3. وزنه پلاستیکی

وزنه آسانسور فلزی

وزنه گالوانیزه یا وزنه فلزی آسانسور یکی از انواع وزنه های تعادلی است که برای آسانسور استفاده می شود. این نوع وزنه های برای ایجاد تعادل بین وزن کابین و سرنشینان آن به کار می ورد و کاربرد اصلی آن حفظ تعادل و جلوگیری از لرزش کابین می باشد. معروفترین این وزنه ها، وزنه چدنی آسانسور می باشد.

همانطور که می دانید وزنه های تعادلی، مدلهای مختلفی دارد. که در این مقاله ما به بررسی وزنه فلزی آسانسور می پردازیم. وزنه های فلزی بخاطر ورقه های فلزی که دور بتن کشیده می شود دارای مقاومت بیشتری است و همچنین به دلیل استفاده از ورقه های فلزی، ظاهر زیبایی هم دارد. گرچه ظاهر این وزنه های گالوانیزه اصلا مهم نیست چون در داخل آسانسور توسط کابل وصل می شود و به چشم نمی آید.

وزنه چدنی آسانسور در حفظ تعادل نقش کلیدی را دارد و عملا بدون وزنه های آسانسور، نمی توان بین طبقات جابجا شد. وزنه آسانسور باعث می شود تا فشار کمتری روی موتورها وارد گردد. مهمترین وظیقه وزنه آسانسور حفظ تعادل و ایمنی مسافران می باشد. بدون وجود وزنه آسانسور، کابین نمی توانست به آرامی بین طبقا جابجا گردد و دچار لرزش می شد که این باعث ایجاد اضطراب در سرنشینان کابین ایجاد می کرد.

وزنه چدنی آسانسور یکی از مقاوم ترین وزنه های تعادلی می باشد که بسیار محکم بوده و طول عمر زیادی دارد و همچنین بخاطر وزن سنگین آن می توانید در ساختمانهای بلند نیز استفاده کنید.

اکثر برج ها و ساختمانهای که بالای 7 طبقه می باشند و اکثر ساختمانهای اداری معمولا از وزنه تعادلی چدنی استفاده می کنند زیرا این وزنه های به راحتی طی مرور زمان فرسوده نمی شود و می توانید برای مدت خیلی طولانی از آن استفاده کنید.

وزن قالب ها بستگی به سایز آن قالب دارد که بصورت تقریبی وزن انواع وزنه ها بصورت زیر می باشد

وزن وزنه ی سایز 57  وزن 35 کیلوگرم

وزن وزنه ی سایز 67  وزن 41 کیلوگرم

وزن وزنه ی سایز77   وزن 51 کیلوگرم

وزن وزنه ی سایز 87   وزن 55 کیلوگرم

وزن وزنه ی سایز 97   وزن 60 کیلوگرم

وزنه پلاستیکی

وزنه پلاستیکی که نام دیگر آن وزنه بتنی آسانسور است. علت این نام گذاری هم بخاطراینست که داخل آن با بتن و سیمان پر شده و بیرون آن توسط پلاستیک پوشانده شده است.

وزنه های پلاستیکی نسبت به دیگر وزنه ها قیمت ارزان تری دارند. اما به دلیل استانداردهای جدید، از این وزنه ها دیگر در آسانسورها استفاده نمی شود. به همین دلیل در اغلب موارد وزنه های گالوانیزه جایگزین وزنه های پلاستیکی شده اند. وزنه های گالوانیزه درون یک قاب فولادی جایگذاری می شوند. سپس با پیچ هایی به یکدیگر متصل شده و محکم می شوند. در پایان نیز روی این قاب را با روکشی از جنس گالوانیزه می پوشانند. وزنه های گالوانیزه با ابعاد متفاوتی طبق انواع مختلف آسانسورها ساخته می شوند.